باید دانست که در اسلام، مسئولیت انفاق و تأمین هزینههای فرزندان به دوش پدر است چنانکه قرآن مجید بر این امر تأکید مینماید و میفرماید: ﴿وَعَلَى ٱلۡمَوۡلُودِ لَهُۥ رِزۡقُهُنَّ وَكِسۡوَتُهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ [البقرة: 233]. ترجمه: «بر هر فردی که برایش نوزادی بدنیا آمد رزق و پوشاک آنان بر اساس عرف مرسوم، واجب است».
رسول اکرم ص اجر انفاق پدر بر فرزندان را بیان فرموده است. گرچه حدیث به صراحت از خانواده سخن گفته اما بطور ضمنی، فرزندان را نیز در بر میگیرد.
از ابوهریره t روایت است که رسول اکرم ص فرمود: «دِينَارٌ أَنْفَقْتَهُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَدِينَارٌ أَنْفَقْتَهُ فِي رَقَبَةٍ وَدِينَارٌ تَصَدَّقْتَ بِهِ عَلَى مِسْكِينٍ وَدِينَارٌ أَنْفَقْتَهُ عَلَى أَهْلِكَ أَعْظَمُهَا أَجْرًا الَّذِي أَنْفَقْتَهُ عَلَى أَهْلِكَ»[1]. «دیناری که آن را در راه خدا خرج کردی و دیناری که آن را برای آزادی گردنی انفاق نمودی، و دیناری که آن را به مسکینی صدقه دادی، و دیناری که آن را برای خانواده ات خرج کردی. از میان همهی این دینارها، بزرگترین اجر را دیناری دارد که بر خانوادهات خرج نمودهای».
و در روایتی آمده است که رسول الله ص فرمود: «أَفْضَلُ دِينَارٍ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ دِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى عِيَالِهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ عَلَى دَابَّتِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى أَصْحَابِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»[2]. «با ارزش ترین دیناری که شخص آنرا انفاق مینماید، دیناری است که بر خانوادهاش و سواریاش در جهاد و بر یارانش در راه خدا ـ جهاد ـ انفاق میکند».
پدر بخاطر انفاق بر فرزندش، مستحق پاداش و ثواب نزد خداوند متعال میشود. همچنین اگر بر فرزندان محتاج و ضعیف و نابالغ خود، انفاق نکند گناهکار میگردد. رسول اکرم ص در حدیثی میفرماید: «كَفَى بِالْمَرْءِ إِثْمًا أَنْ يُضَيِّعَ مَنْ يَقُوتُ»[3]. «برای گناه کار بودن شخص همین اندازه کافی است که شخصی را که تحت سرپرستی او است و با او غذا میخورد از بین ببرد».
[1]- صحیح مسلم (1661).
[2]- صحیح مسلم (1660). 2 روایت ابوداود (1442) و احمد (6207، 6527، 6534، 6547) ونگا صحیح مسلم (1662) وآلبانی آنرا حسن دانسته است.