علامه مفتی محمد تقی عثمانی / سایت تعلیم الاسلام
آنگونه که در کتابهای اقتصادی در مورد تولید و تقسیم ثروت بحث و گفتگو شده است، در قرآن و حدیث به آنگونه بحث نشده است، اما با دقت زیاد و نظر نمودن بر احکام قرآن و حدیث در زمینههای مختلف اقتصاد، میتوان حدس زد که تفاوت بین سرمایه "Capital" و کارفرما "Entereprene" در اسلام مورد پذیرش قرار نگرفته است. در نظام سرمایهداری، مسئولیت نفع و ضرر کار و تولید به عهده کارفرما گذاشته شده است و نرخ معینی از بهره برای سرمایه اختصاص داده میشود، اما در اسلام به دلیل حرمت ربا، مسئولیت نفع و ضرر به عهده سرمایه است، بنابراین شخصی که در یک کار تجاری سرمایهگذاری میکند ضمن داشتن امید به نفع، باید انتظار تقبل ضرر احتمالی را هم داشته باشد یا به عبارت دیگر، چنین گفته میشود که اگرچه بر اساس تعلیمات اسلام، سرمایه و کار هر یک به تنهایی عامل تولید است، اما چون که هر فرد تهیهکنندهی سرمایه، در ضرر هم سهیم است، به طور کلی یا جزئی کارفرما هم میباشد و منافع در تقسیم ثروت، اجرت سرمایه و کارفرما است.
یا به عبارتی دیگر، سرمایه و کارفرما دو عامل جداگانه تولید نیستند، بلکه عامل واحدی هستند که در تقسیم ثروت نفع میبرند. به هر حال نمیتوان مانند زمین و نیروی کار، بهره مشخصی را برای سرمایه اختصاص داد. در نظام سرمایه داری، سرمایه بر زمین قیاس کرده میشود، همانطور که شخص با تهیه زمین مستحق دریافت کرایه میگردد، با فراهم آوردن سرمایه نیز، مستحق دریافت بهره میشود، اما از دیدگاه اسلام، این قیاس درست نیست و در واقع تفاوت اساسی سرمایه و زمین را از سه جهت میتوان آشکار ساخت...
ماخذ: اقتصاد اسلامی