د (عقايد) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
اهم ترينه مسئله د توحيد ده (۳ برخه)
خطیب وايي:
پيغمبر چې شفاعت كوي ، شفاعت يو درخواست دى ، يو عريضه ده ، چې حضور صلی الله علیه وسلم به د الله سبحانه وتعالى دربار ته وړاندې كوي . له دېنه دا معلومه شوه چې درخواست او عريضې وركولو ولا مقام بېل دى .
او عريضې قبلولو والا مقام بېل دى .
د عبديت مقام بېل دى ــ د عبوديت مقام بېل دى .
دغوښتلو والامقام بېل ده وركولووالامقام بېل ده
د غوښتلو والا نبي دى ــ وركولو والا الله سبحانه وتعالى دى .
يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ .
الله تعالىٰ د خلكو مخكې او وروسته تمام حالاتو باندې عالم او خبردار دى ، د مخكې او وروسته مفهوم دا هم كيداى شي ، چې ستاسو د پيدايش نه مخكې ، او وروسته په تمام حالاتو الله سبحانه وتعالى عالم دى او دا مفهوم هم كيداى شي ، چې ستاسو په مخكې حالاتو ، يعنې ستاسو ظاهري حالاتو باندې ، او ستاسو وروسته حالاتو باندې يعنې ستاسو باطني حالاتو باندې الله سبحانه وتعالى عالم ، او خبردار دى
وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء .
انسان او تمام مخلوقات د الله سبحانه وتعالى د علم په يو حصې احاطه نشي كولي ، مګر الله سبحانه وتعالى چې څومره علم وركړى وي ، بس هغه علم به ورسره وي . نو انسان سره يا جنياتو سره يا نورو مخلوقاتو سره ټول علم نشته ، ټول علم او علم غيب صرف او صرف الله سبحانه وتعالى سره دى .
علم الغيب او اخبار عن الغيب
عزتمندو ! علم غيب بېل شى دى ــ او اخبار عن الغيب بېل شى دى .
علم الهى بېل علم دى ــ او علم نبوي بېل علم دى .
علم خالق بېل علم دى ــ او علم مخلوق بېل علم دى .
علم غيب
علم نبوي
اطلاع على الغيب
اظهار على الغيب
دا ټول جدا ــ جدا شيان دي ، اوس پرې بحث نشم كولى وخت كم دى .
وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ . يعنې دومره لويه كرسي ده چې تمام آسمانو او ځمكې باندې محيط ده او نګراني په ده باندې زره كدر هم مشكل ندى .
محترمينو د كرسى نه مراد علم الهى دى ، حضرت ابن عباس ضي الله عنه- نه دا معنى منقوله ده ، او زياتو نورو مفسرينو هم دا معنى اخيستى ده
كُرْسِيُّهُ ــ اى علمه ( ابن جرير ابن عباس )
قبل مجاز عن علمه ( روح )
الكرسى هو العلم ( كبير )
د كرسى معنى قدرت او حكومت هم ده ، زياتو اهل لغت او اهل تفسيرو دا معنى اخيستى ، الكرسى السرير ) قاموس ( المراد من الكرسى السلطان والقدرة والملك (الكبير )
نو ثابت شوه چې څوك حاكم وي هغه به اله وي .
هغه به خداى وي ، هغه به الله وي .
او څوك چې محكوم وي ــ هغه اله نشي كيداى ، هغه خداى نشى كيداى .
وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا .
او دا حفاظت چې آسمان او ځمكه ده په الله سبحانه وتعالى باندې زره كدر هم مشكل نده ځكه په قادر مطلق باندې دا كوم مشكل نه وي ، دا حفاظت نهايت آسان كار دى .
وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ .
او هغه عالي شان دى ــ او عظيم شان هم ده .
خطيب وايي
ټولې دنيا ته چلنج دى چې داسې براهين ، داسې دلائل وړاندې كي، دا صرف د يو الله سبحانه وتعالى ذات دى .
هغه الْحَيُّ دى .
هغه الْقَيُّومُ دى .
هغه لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ دى .
هغه لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ دى .
هغه مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ دى .
هغه يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ دى .
هغه وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء دى .
هغه وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ دى .
هغه وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا دى .
هغه وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ دى .
هغه د رب ذوالجلال ذات دى .
هغه د خالق ذات دى .
هغه د غفار او قهار ذات دى .
بل ذات كې داسې كمالات ــ داسې صفات نشي جمع كيداى ، او نه به جمع شي .
د توحيد نور دلائل
عزتمندو ! بل ځاى كې الله سبحانه وتعالى د خپل وحدانيت اعلان بيا كوي . إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا . (پاره ۱۶) بېشكه زه الله يم ، زما نه ما سوا بل معبود نشته. داد الله بل د وحدانيت اعلان وه .
بيا الله سبحانه وتعالى په قرآن كريم كې بل ځاى فرمايي : فَاعْلَمْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ . (پاره ۲۶)
پوه شئ ، يقين وكئ ، چې د الله سبحانه وتعالى نه سوا بل څوك د عبادت نشته ، صرف الله سبحانه وتعالى معبود دى .
بيا الله سبحانه وتعالى بل ځاى كې په قران مجيد كې فرمايي : . وَإِلَـهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ .(پاره ۱۲)
ستاسو اله ستاسو معبود يو معبود دى ــ او بل معبود ده نه سوا نشته ، هغه رحمن او رحيم دى ــ داسې ذات خدای وي چې رحمن او رحيم وي ، بيا الله سبحانه وتعالى فرمايي : إِنَّمَا هُوَ إِلَـهٌ وَاحِدٌ . ( پاره ۶ پ ـ۷ پ ـ۱۳ ) .
يقيناً معبود يو دى ، اله يو دى ــ الله سبحانه وتعالى يو دى .
بيا الله سبحانه وتعالى د خپل وحدانيت اعلان كوي : وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلاَّ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ. (پاره ۲۳ سورة ص ) نشته ده معبود مګر يو الله سبحانه وتعالى دى او قهار هم دى .
د الله شهادت د ټولو نه لوى شهادت دى
زما وروڼو ! د الله د شهادت نه بل لوى شهادت نشته ، دا زه نه وايم ، دا خپله الله فرمايي : قُلْ اَيُّ شْئٍ اَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللّٰهُ .( پاره ۷ سورة الانعام )
او وايي څه شى د الله د شهادت نه لوى دى ؟ او وايي د الله شهادت ، او خبرې:
د ټولو نه لوى ذات ــ د الله سبحانه وتعالى دى .
د ټولو نه لويه خبره ــ د الله سبحانه وتعالى دى .
د ټولو نه لوى شهادت ــ د الله سبحانه وتعالى دى .
د ټولو نه لويه مسئله ــ د توحيد دى .
ولى په څه شى باندې چې الله سبحانه وتعالى شهادتونه وركوي ، نو دا اهمه او عظيمه مسئله وي چې په چا كې توحيد نه وي د الله سبحانه وتعالى د وحدانيت قائل نه وي . د هغه عبادت هيڅ فائده نه وركوي .
د فرشتو شهادت
محترمينو ! فرشتو هم پدې شهادت وركړى چې الله سبحانه وتعالى يو ده : يُنَزِّلُ الْمَلآئِكَةَ بِالْرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُواْ أَنَّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ أَنَاْ فَاتَّقُونِ . (پاره ۱۴ ركوع ۶ سورت النحل ) الله سبحانه و تعالى نازلوي ملايكې سره د روح ، په امر خپل چې هر چاته آراده وشى ، له بندګانو نه ، او انبياء ته او فرمايه چې زما بندګان ؤ وېره وه ، چې زما نه ماسواء بل څوك اله نشته او صرف زما نه ووېريږئ .
فرشتو هم خلك خبردار كړي دي ، چې د الله سبحانه وتعالى نه سوا بل څوك د عبادت لايق نشته ، صرف خوف او خطر دې ذات نه كوي ، نفع او نقصان ده نه ماسواء بل څوك چاته نشى وركولى ، عزت او زلت صرف هغه يو د الله سبحانه وتعالى لاس كې دى . وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء . عزت او زلت وركولو والا صرف هغه يو الله سبحانه وتعالى ذات دى .
انبياء عليه السلام شهادت
همداسې انبياؤ هم د الله سبحانه وتعالى د وحدانيت شهادت وركړي ده . وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلاَّ نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدُونِ . ( پاره ۱۷ ركوع ۲ ) .
او مونږ نه وه ليږلي ستا نه مخكې رسولان مګر مونږ به هغو ته وحى كوله ، چې زما نه ماسواء څوك معبود نشته ، مګر زه يم ، زما عبادت كوئ !
عزتمندو ! ټولو انبياؤ دا جدوجهد كړى ، دا كوشش كړى چې د عبادت لايق صرف او صرف يو الله سبحانه وتعالى دى ، ماسواء د الله سبحانه وتعالى نه څوك د عبادت لايق نشته . زما وروڼو د توحيد په مسئله باندې څو شهادتونه وشو .
)( د الله تعالىٰ شهادت .
)( د فرشتو شهادت .
)( د انبياء شهادت .
)( د علماء شهادت .
دې څلورو شهادتونو نه معلومه شوه چي:
حقيقي معبود
حقيقي رازق
حقيقي مالك
حقيقي حاجت روا
حقيقي مشكل كشاء
صرف او صرف الله سبحانه وتعالى دى ، ده نه ماسواء بل څوك نشته .
وفي كل شى له اية-تدل على انه واحد، په هر شى كې د الله سبحانه وتعالى د وحدانيت نشانى موجودي دي او په دې شاهدي وركوي چې الله سبحانه وتعالى يو دى .
ان شاءالله نور بيا...
ورته ليکنې:
تبصره
