د (روژه مبارکه) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د حرم شریف خطبه: د روژې نیکی وساتئ
بسم الله الرحمن الرحیم
رمضان د نېکو او ښو عملو لپاره غوره میاشت
د. حسین بن عبد العزیز آل الشیخ/ ژباړه: جمشید حقیار۷/ ۹/ ۱۴۳۸هـ
سرچینه: تعلیم الاسلام ویب پاڼه
لومړۍ خطبه
الحمدُ للهِ الذي له الأسماءُ الحُسنى والصِّفاتُ العُلَى، وأشهدُ أن لا إله إلا اللهُ وحدَه لا شريك له في الآخرة والأُولَى، وأشهدُ أن نبيَّنا محمدًا عبدُه ورسولُه النبيُّ المُصطفَى والعبدُ المُجتَبَى، اللهم صلِّ وسلِّم وبارِك عليه وعلى آلِه وأصحابهِ أهلِ الطاعةِ والتقوَى. أما بعد!
اې مسلمانانو!
په پټه او ښکاره له الله تعالی څخه و وېرېږئ؛ د الله تعالی په وېره او تقوا سره به په دنیا او آخرت کي ګټمن او خوشحاله سی.
اې مسلمانانو!
تر ټولو غوره کوښښ او هڅه هغه ده، چي انسان یې په غوره وختونو کي د نېکیو او ښو عملو په لاره کي کوي، الله سبحانه وتعالی فرمايي:
(وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ (۱۰) أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ) [الواقعة: ۱۰، ۱۱]
ژباړه: او (د نېکیو او خیر کارونو ته) تر نورو خلګو ډېر ور وړاندي کېدونکي او مخکي کېدونکي، همدوی (الله سبحانه وتعالی ته) ډېر نژدې دي.
د رمضان میاشت د صالحو عملونو او عبادتونو لپاره ښه فرصت دی، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايي: (څوک چي د ایمان په حالت کي د ثواب د تر لاسه کولو په نیت د رمضان د میاشتي روژې ونیسي، مخکني ټول ګناهونه به یې وبخښل سي) دا حدیث بخاري او مسلم روایت کړی دی.
د قیامت په ورځ مفلسي
اې مسلمانانو!
په دې دنیا کي کامیابه او بریالی انسان هغه دی، چي خپل اندامونه له ګناهونو، او خپل ښه عملونه له خرابولو او بربادولو ساتي؛ ځکه دا ډېر لوی تاوان دی، چي یو مسلمان د ښو عملونو په سرته رسولو کي کوښښ وکړي، او ځان ستړی کړي، خو بېرته داسي کارونه وکړي، چي نېکۍ او ښه عملونه یې له مینځه وړي، او همدا حقیقي مفلسي دي.
حقیقي مفلسي دا ده، چي انسان په لوی لاس خپلي ګټلي نېکۍ او حسنات بل چا ته ورکړي، او دا هغه وخت چي کله دی نېکۍ او ښه عملونه کوي، مګر د خلګو حقوق تر پښو لاندي کوي، پر هغوی ظلم او تېری کوي، د هغوی سپکاوی کوي، او هغوی ته ډول ډول ضرر او زیان ور رسوي، کوم چي الله تعالی او د هغه رسول صلی الله علیه وسلم پر مسلمانانو حرام ګرځولي دي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم یوه ورځ خپلو اصحابو ته وفرمایل: (تاسي مفلس پېژنی؟) هغوی وویل: په موږ کي مفلس هغه څوک دی، چي پیسې او دنیا نه لري، رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: (زما د امت مفلس هغه څوک دی، چي د قیامت په ورځ له لمانځه، روژې او زکات سره راسي، مګر یو چا ته یې ښکنځل کړي وي، په بل یې نا حقه تهمت لګولی وي، د بل چا مال یې خوړلی وي، د بل وینه یې توی کړې وي، او بل څوک یې وهلی وي، نو هر یوه ته د ده نېکۍ ورکول کېږي، تر دې چي نېکۍ یې ختمي سي، کله چي د ده نېکۍ خلاصي سي، خو د هغوی حقوق لا نه وي اداء سوي، په دې وخت کي نو د هغوی ګناهونه پر ده اچول کېږي، او بیا د دوږخ اور ته اچول کېږي)، مسلم.
امام نووي رحمه الله د دې حدیث په شرحه کي وايي: «په دې حدیث کي مفلس پوره هلاک او بې برخي انسان ته وايي، د ده ټولي نېکۍ هغه چا ته ورکول کېږي، چي ده یې حق خوړلی وي، کله چي یې نېکۍ خلاصي سي، نو بیا د هغوی بدۍ او ګناهونه را واخیستل سي، او پر ده واچول سي، او بیا دوږخ ته واچول سي، نو همدا د ده لپاره پوره هلاکت، زیان او مفلسي ده».
نو اې مسلمانه! له الله تعالی څخه و وېرېږه، او خپل ځان له هر ډول ګناه او هغو اسبابو څخه وساته، کوم چي ستا د زیان، هلاکت او بربادۍ سبب ګرځي.
مسلمانانو وروڼو!
د دنیا او آخرت کامیابي او خوشحالي په دې کي ده، چي هر انسان خپل اندامونه له ګناهونو وساتي، په همېشه ډول نېکۍ او ښه عملونه وکړي، او باید خپلي نېکۍ له هغه کارونو څخه وساتي، کوم چي د ده نېکۍ له مینځه وړي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايلي دي: (چا چي د خپل مسلمان ورور په عزت یا مال تېری او ظلم کړی وي، نو هغه دي ور اداء کړي، تر دې مخکي چي داسي ورځ رازي، چي هلته نه دینار سته، نه درهم، په هغه ورځ به د ده نېکۍ هغه چا ته ورکول کېږي، چي ده ظلم پر کړی وي، که یې نېکۍ نه درلودې، نو بیا د هغه بدۍ او ګناهونه پر ده اچول کېږي)، بخاري.
په دې حدیث کي د (مظلمة) د کلمې د (لام) تورۍ په زور او زېر دواړو سره ویل کېږي.
په بل روایت کي رازي: (بیا به د دوږخ اور ته واچول سي).
ابن هُبَیره وايي: «د قیامت په ورځ د بندګانو د حقوقو د قصاص په وخت له هر ظالم څخه ټولي نېکۍ اخیستل کېږي، او هغه ته هیڅ نه ور پاتېږي».
رسول الله صلی الله علیه وسلم په پوره وضاحت سره موږ له هلاکت ځایونو وېرولي یو، او شیطان غواړي، چي موږ پکښي واچوي، نو اې انسانه! په دې فاني دنیا کي د خلګو د حقوقو د پایماله کولو څخه ځان ډېر لیري ساته.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي: (تاسي به د قیامت په ورځ د هر چا حقوق ور اداء کوی، تر دې چي ښکرور پسه به له بې ښکره پسه څخه خپل غچ او انتقام اخلي)، مسلم.
او د دې حدیث معنی دا ده، چي الله تعالی به له ظالم څخه د مظلوم انتقام او غچ اخلي، لکه څنګه چي په تېرو حدیثونو کي راغلي وه.
اې مسلمانانو!
نن روژاتي په داسي موسم کي دی، چي د خیر کارونه او طاعتونه بیخي پکښي زیات دي، نو دی باید دا یاد ولري، چي روژه په پټه او ښکاره، ظاهر او باطن کي پر تقوا او پرهیزګاري د انسان د تربیې او روزني لپاره ده، الله سبحانه وتعالی فرمايي:
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) [البقرة: ۱۸۳]
ژباړه: اې مومنانو! پر تاسو باندي د مخکنیو خلګو په څېر روژه فرض سوه، د دې لپاره چي تاسي و وېرېږئ او (له ګناهونو) ځان وساتی.
او په نبوي تل پاتو لارښوونو کي د انسان لپاره پوره نصیحت او ښه پند پروت دی، چي هغه له دې څخه را ګرځوي، چي په هلاکتونو، ګناهونو او زیانمنو کارونو کي ولوېږي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايي: (کله چي د چا روژه وي، هغه دي د ناپوهۍ او بدۍ کارونه نه کوي، که یو چا بده خبره او ښکنځل ورته وکړل، نو ورته ودي وايي: زما روژه ده)، بخاري.
اې مسلمانه! د خپلو نېکیو او ښو عملو ساتنه وکړه، او پر هغو ډېر حریص او وږی اوسه، تر څو بل څوک یې در څخه وا نخلي؛ ځکه دا ډېر لوی تاوان دی، چي په دنیا کي ښه عملونه ته وکړې، مګر د قیامت په ورځ بل چا ته ورکول سي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي: (څوک چي (په روژه کي) ناوړه خبره او پر هغې عمل پرېنږدي، نو الله تعالی د ده د خوراک او څښاک پرېښودلو ته هیڅ اړتیا نه لري) دا حدیث بخاري روایت کړی دی.
اې مسلمانانو! له الله تعالی څخه و وېرېږئ، او په دې سترو او لویو لارښوونو عمل وکړئ، په دنیا او آخرت کي به کامیاب او خوشحاله سی.
الله تعالی دي زما او ستاسو لپاره قرآنکریم برکتمن وګرځوي، او د سنتو له بیان او وضاحت څخه دي ما او تاسو ګټمن وګرځوي، زما خبره همدومره وه، زه له الله تعالی څخه د ځان ستاسو او ټولو مسلمانانو لپاره د مغفرت غوښتونکۍ یم، تاسو هم له هغه څخه مغفرت و غواړئ، یقینا چي هغه ډېر زیات بخښونکۍ او پوره مهربانه دی.
دوهمه خطبه
الحمدُ لله حمدًا كثيرًا طيبًا مُبارَكًا فيه، وأشهدُ أن لا إله إلا الله وحدهُ لا شَريكَ له، وأشهدُ أن نبيَّنا محمدًا عبدُه ورسولُه، اللهم صلِّ وسلِّم وبارِك على عبِك ورسولِك مُحمدٍ.
د رسنیو مسؤلینو ته
اې مسلمانانو!
د رسول الله صلی الله علیه وسلم له مبارک منبر څخه د ټولو رسنیو مسئولینو، لیکوالانو او خبریالانو ته ږغ کؤ، چي د مسلمانانو په اړه دي له الله جل وعلا څخه و وېرېږئ، د اسلام په اړه دي د الله جل وعلا خوف او وېره په زړه کي پیدا کړي، او د مسلمانانو د راتلونکو نسلونو په اړه دي له الله سبحانه وتعالی څخه و وېرېږئ.
په دې پوه سئ، چي دا دنیا فاني او له مینځه تلونکې ده، نو داسي شیان مه نشروئ، چي هغه د دین او اخلاقو مخالف وي، هغه شیان مه خپروئ، چي هغه د دین ثابتو احکامو ته ضرر او زیان رسوي، او یا په بد اخلاقیو او فحشا کي د خلګو د لویدلو سبب ګرځي؛ ځکه دا ټول بد او منکر کارونه دي.
او دا د شریعت ثابته او نه بدلېدونکې قاعده ده، چي که د یو چا په سبب خلګ په ګناه او بدۍ اخته سول، او دی یې مؤسس او بنسټګر وګرځېدی، نو څومره خلګ چي تر قیامته پوري دا ګناه کوي، ده ته به یې هم بدي او عذاب ور روان وي، الله جل وعلا فرمايي:
(وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَعَ أَثْقَالِهِمْ) [العنكبوت: ۱۳]
ژباړه: او دوی به خامخا د خپلو (ګناهونو) او ورسره (د بل چا د ګناهونو) پېټي او بارونه وړي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم هم موږ له داسي کارونو منع کړي یو، هغه فرمايي:
(چا که په اسلام کي د ښې طریقې او عمل اساس او بنسټ کښېښود، نو هغه ته به د هغه اجر او د هغه چا اجر ورکول کېږي، چي تر ده وروسته یې په هغه عمل کړی وي، بېله دې چي د هغوی اجر او ثواب کم سي).
امام شاطبي رحمه الله په دې اړه ډېره پخه خبره کوي، هغه وايي: « د هغه چا لپاره دي خوشحالي وي، چي له مرګ سره یې ګناهونه هم ودرېږي، او د هغه چا لپاره هلاکت دی، چي دی مړ سي، خو ګناهونه یې سل کاله یا دوه سوه کاله ور روان وي، تر څو پوري چي خلګ د ده د ګناه پر لار روان وي، ده ته یې په قبر کي عذاب ورکول کېږي، او پوښتنه هم ور څخه کېږي».
د امام شاطبي رحمه د خبري مطلب بد عملونه او ګناهونه دي.
نو دا چي رسنۍ په لوی لاس داسي شیان خپروي، چي هغه د الله جلا وعلا له کتاب او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له سنتو سره مخالف دي، او خلګ په بدیو، ګناهونو، او منکراتو اخته کوي، د دې هیڅ ګټه او فائده نه سته، یوازي دا چي په دې کي دنیوي، فاني او ژر ختمېدونکي ګټي دي!!!
الله تعالي موږ ته ډېر لوی امر کړی دی، او هغه دا دی، چي په رسول الله صلی الله علیه وسلم درود او سلام ووایو.
اې الله! زموږ پر نبي محمد صلی الله علیه وسلم درود، سلام او برکت ولېږه، اې الله! پر هغه د شپو او ورځو په اندازه درود او سلام ووایه، اې الله! له ټولو اصحابو، تابعین اوتر قیامته پوري د هغوی له تابعدارانو څخه خوښ او راضي سه!
اې مسلمانانو!
موږ باید په دې وخت کي په پوره عاجزۍ او تواضع سره دعاګاني وکړو، او له الله سبحانه وتعالی څخه یو څه وغواړو، زموږ دعاګاني باید په پوره تضرع او سر ټیټي سره په زړونو کي وي، او زموږ لاسونو باید د پورته کولو په وخت د زړونو له غوښتنو او عاجزۍ سره برابر وي.
اې الله! یا الله! یا احد! یا صمد! یا فرد! اې الله! موږ ستا څخه سوال کؤ، یا حي یا قیوم، موږ ستا څخه غوښتنه کؤ، چي د مسلمانانو ټولي سختۍ او مصیبتونه لیري کړه، اې الله! د مسلمانانو ټولي سختۍ او مصیبتونه لیري کړه، اې الله! د مسلمانانو ټولي سختۍ او مصیبتونه لیري کړه.
اې الله! د سوریې په خلګو رحم وکړه، یا حي یا قیوم! د دوی سختۍ پورته کړه، اې الله! پر دوی امن راوله، اې الله! دوی ته اتفاق ورکړه، اې الله! دوی بېرته خپلو ځایونو ته جوړ، روغ او په امن کي ورسوه، اې الله! او دا هر څه ټولو مسلمانانو ته په یمن، لیبیا، اراکان، فلسطین او ټولو ځایونو کي ورکړه، یا اله الأولین والآخرین.
اې الله! د مسلمانانو غمونه او پرېشانۍ لیري کړه، اې الله! پر مسلمانانو داسي رحمت او مهرباني وکړه، چي هغوی بل چا ته احتیاج نه سي.
اې الله!یا حي یا قیوم! ټول مسلمانان له هر ډول وېري په امن کړه، اې الله! ټول مسلمانان له هر ډول وېري په امن کړه، اې الله! څوک چي مسلمانانو ته چمونه او پلانونه جوړوي، ته هغوی تباه کړه، هغوی په خپل ځان اخته کړه، او د دوی پلانونه د دوی د هلاکت سبب وګرځوه، اې الله! پر دوی خپل عذاب نازل کړه، یا اله الاولین والآخرین، یا قوي یا متین، یا عزیز یا قوي، اې الله! څوک چي پر مسلمانانو ظلم کوي، خپل عذاب پر نازل کړه، کوم چي له ظالم قوم څخه نه ګرځي، اې الله! هغوی ذلیل کړه، اې الله! هغوی ذلیل کړه، اې الله! هغوی ذلیل کړه، اې الله!پر دوی زلزله راوله، اې الله! پر دوی خپل سخت عذاب نازل کړه، یا رب الارض والسماوات.
اې الله! ښه او صالح خلګ پر دوی حاکمان کړه، اې الله! ښه او صالح خلګ پر دوی حاکمان کړه، اې الله! ښه او صالح خلګ پر دوی حاکمان کړه.
اې الله! زموږ ولي الامر ته د هغه کارونو توفیق ورکړه، چي ته په خوشحاله کېږې، اې الله! د هغه کارونو توفیق ورکړه، چي ته په خوشحاله کېږې، یا رب العالمین، اې الله! مسلمانان د نېکۍ او تقوا پر لاره متفق کړه، اې الله! مسلمانان د نېکۍ او تقوا پر لاره متفق کړه، اې الله! د خادم الحرمین شریفین ځایناستو ته ستا د رضایت توفیق ورکړه،
اې الله! د ټولو مسلمانانو حاکمانو ته د مسلمانانو د خدمت او پر هغوی د رحم توفیق ورکړه، یا حي یا قیوم .
اې الله! ټولو مومنانو او مسلمانانو، نارینه او ښځو، مړو او ژوندو ته بخښنه وکړه.
اې الله! موږ په خپلو وطنونو کي په امن کړه، اې الله! موږ په خپلو وطنونو کي په امن کړه، اې الله! زموږ لښکرونه په هر ځای کي وساته، اې الله! زموږ لښکرونه په هر ځای کي وساته، یا حي یا قیوم.
اې الله! یا غني یا حمید! اې الله! پر موږ باران وکړه، اې الله! پر موږ باران وکړه، اې الله! پر موږ باران وکړه، اې الله! زموږ او د ټولو مسلمانانو پر خاورو باران وکړه، اې الله! زموږ او د ټولو مسلمانانو پر خاورو باران وکړه، اې الله! زموږ او د ټولو مسلمانانو پر خاورو باران وکړه، یا غني یا حمید، یا ذا الجلال والاکرام.
د الله بندګانو!
د الله تعالی ډېر ذکر او یاد وکړئ، او سهار او ماښام د هغه پاکي ووایاست.
ورته ليکنې:
تبصره
