نويسنده: حبيبي صالحي
برترى جويى، تحقير طرف مقابل، اظهار كبر و غرور، عدم احترام به افكار ديگران، و عدم صميميت در بحثها، همه از امورى است كه باعث شكست انسان در بحث مىشود؛ لذا در مباحث اخلاق اسلامى، بحثى تحت عنوان تحريم «جدال» و «مراء» مىبينيم كه منظور از آن بحثهايى است كه در آن روح حقجويى و حقطلبى نباشد، بلكه هدف از آن پرخاشگرى و برترىطلبى و به كرسى نشاندن سخن خويش است!
تحريم «جدال» و «مراء» گذشته از جنبههاى معنوى و اخلاقى، براى همين است كه در اينگونه بحث ها هرگز پيشرفت فكرى حاصل نمىشود، بغض و کدورت ایجاد میشود، کینه ها جوانه می زند، بجای وصل، فصل صورت میگیرد، حَذَارِ! حَذَارِ! دوستان رسالت مند ازین نوع بحثها بدور باشند، و رسالتمندانه به بحث و پژوهش بپردازند.
«جدال» و «مراء» به هم نزديك است، ولى دانشمندان اسلامى ميان آنها فرقهايى گذاردهاند:
1- «مراء» به معناى اظهار فضل و كمال است، و «جدال» به منظور تحقير طرف مقابل.
2- «جدال» به حملات ابتدايى در بحث گفته مىشود، ولى «مراء» به حملات دفاعى.
3- «جدال» در مسائل علمى است و «مراء» اعم است.
البته که تضادى در ميان اين تفسيرها وجود ندارد.