د (نکاح) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
قَسم (د ښځو ترمنځ وېش)
د چا چي دوې ، درې یا څلور ښځي په نکاح کي وي نو د هري ښځي سره به شپه په نوبت تېروي .
همدا راز به د هغوى تر منځ په هستوګن ځای ، جامو او خوراکه کي د عدالت او برابرۍ څخه کار اخلي .
د ښځو ترمنځ نوبتي شپې تېر ته د فقهي په اصطلاح کي قَسم وايي ، د ښځو تر منځ قَسم کول او ټولو ته په برابر ډول خرڅ ورکول پر مېړه واجب دي .
ځکه په قرآن پاک کي چي الله جل جلاله د دوو ، درو او څلورو ښځو سره د نکاح تړلو د جواز حکم بیان کړى دى تر هغه وروسته یې هلته داسي فرمایلي دي :
.......... فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكنُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا (٣ النساء )
ژباړه : نو که تاسو بېرېدلاست چي د دوو ، درو او څلورو ښځو تر منځ دي عدالت و نه کړای سى ، بیا یوه ښځه په نکاح کوئ ، یا پر خپلي مینځي بسنه کوئ ، دا د ظلم څخه د ژغورني تر بل هر کار نژدې يعني اسان کار دی .
څوك چي د يوې ښځي څخه زياتي ښځي ولري ، يوې ته به هم تر هغي بلي په هستوگن ځاى ، خوراكه ، جامو او خرڅ وركولو كي امتياز نه وركوي او نه به د يوې د شپې تېر په نوبت كي د بلي ښځي سره شپه يا ورځ تېروي ، البته كه يوه ناروغه وي د پوښتني او درملني د پاره يې د بلي ښځي په نوبت كي ورتللاى سي .
په قسم كي پېغله ، كونډه او سپين سرې فرق نه سره لري او ټول په شپه تېر كي برابر حق لري .
که په بنو كي يوه بلي ته د شپې تېر نوبت وبخښي بيا يي مېړه كولاى سي چي د هغې نوبت د هغي بلي سره تېر كړي ، خو بيا هم دا ښځه په هر وخت كي كولاى سي چي خپل نوبت ځني واخلي .
مېړه كولاى سي چي په خپله خوښه هره ښځه چي يې زړه وي په سفر كي د ځان سره بوځي ، خو غوره دا ده چي تر منځ يي هيسكه وكړي تر څو د ټولو زړونه خوښ وساتي .
رسول الله صلی الله علیه وسلم چي به په سفر تلى نو د ښځو تر منځ يې قرعه او هيسکه كول .
څوك چي د خپلو ښځو تر منځ په كاليو ، خوراكې ، هستوگن ځاى او شپه تېر كي د عدالت او برابرۍ څخه كار نه اخلي د هغه سزا د قيامت په ورځ دا ده چي نيم بدن به يې وچ او فلج وي .
ځكه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايلي دي : څوك چي دوې ښځي ولري او بيا يوې ته ورتېر وي نو د قيامت په ورځ به يې نيم بدن كوږ او فلج وي .
البته د زړه په مينه او محبت او جماع كي د ښځو تر منځ برابري راوستل پر مېړه لازم نه دي ، ځكه په زړه كي د يو چا سره مينه درلودل د انسان په اختيار كي نه ده او جماع هم په طبعي ميلان پوري اړه لري .
مسلمان بايد د خپلو ښځو تر منځ د عدالت څخه كار واخلي او د قسم لحاظ يي وساتي .
د رسول الله صلی الله علیه وسلم نهه ښځي په يوه وخت كي په نكاح وې ، البته دا د رسول الله صلی الله علیه وسلم ځانگړتيا وه ، د امت يو كس لا هم تر څلورو ښځو زياتي ښځي په يوه وخت كي نسي په نكاح كولاى .
رسول الله صلی الله علیه وسلم د همدغو نهو ښځو تر منځ عدالت كاوه او په نوبت يې يوه شپه د يوې او بله د بلي سره تېرول .
خو څه مهال چي ناروغي يې سخته سوه ، يوه شپه د يوې او بله شپه د بلي سره تېرول پر تكليف سوه ، زړه يې غوښته چي د ژوند پاتي شپې د عايشي رضي الله عنها په خونه كي تېري كړي ، هره ورځ به يې پوښتنه كوله چي سبا ورځ مي نوبت د كومي ښځي سره دى ، هغوى يې په مقصد پوه سوې چي د عايشې رضي الله عنها نوبت ته يې تلوار دى نو ټولو اجازه ور كړه چي د هري ښځي سره يې زړه وي هلته د ناروغۍ په مده كي واوسي .
د هغوى د اجازې وروسته يې پاتي شپې د عايشې رضي الله عنها په حجره كي تېرولې ، ترڅو د دوشنبې په ورځ د عايشې رضي الله عنها د نوبت په ورځ يې د عايشې رضي الله عنها په غېږ كي د فاني دنيا څخه د باقي دنيا و خوا ته رحلت او كوچ وكړى .
ماخذ: فقه المبتدي، دوهم ټوک- نکاح
تبصره
