لیکنه: شیخ الحدیث مولوي محمد عمر خطابي حفظه الله / تعلیم الاسلام ویب پاڼه

وړاندي مو ولوستل چي په احادو يعني غريب، عزيز او مشهور احاديثو کي د راويانو د صفاتو له کبله ځيني مقبول او ځيني مردود بلل کيږي .  

مقبول احاديث په څلور ډوله ويشل کيږي:

١: صحيح لذاته
 ٢: حسن لذاته 
۳: صحيح لغيره
۴: حسن لغيره 

ځکه چي مقبول حديث هغه حديث ته وايي چي راويان ئې د عدل او ضبط په صفت متصف وي او دا صفات متفاوت دي .  لهذا په کومو راويانو کي چي دا صفات په لوړه کچه او اعلى درجه موجود وي د هغوى خبر صحيح لذاته بلل کيږي.

او د کومو راويانو ضبط چي نسبت د لوړي کچي و راويانو ته کم وي يعني بېخي د اعلى درجې ضبط ونه لري نو د هغوى روايات حسن لذاته بلل کيږي.

اوکه د حسن لذاته د راويانو د ضبط کمي د بلي خوا پوره سي يعني د اعلى درجې سره  برابر سي مثلا همدا حديث د نورو لارو هم رانقل سي هغه ته صحيح لغيره وايي.

او هغه حديث چي په هغه کي توقف کړل سوى وي يعني په راويانو کي ئې نه صفات د رد څرګند وي چي روايت ئې مردود وګرځي او نه صفات  د قبوليت پکښي څرګند وي چي روايت ئې مقبول وګرځي وروسته يوه قرينه ومندل سي چي د قبوليت خواته يي ترجيح ورکړي هغه حديث ته حسن لغيره وايي اوس پر هرنوع تفصيلي بحث وړاندي کوو  . 

نور ان شاءالله بیا...