نویسنده:مفتی خلیل الله محمدی / ویب سایت تعلیم الاسلام

ماه شعبان هشتمین ماه سال هجری قمری است. ماهی که قبل از ماه دمضان قرار دارد،و به عنوان مقدمه و آمادگی برای رمضان به حساب می آید.

بندگان مؤمن در این ماه با روزه و عبادت بیشتر، خود را برای ماه مبارک رمضان آماده می کنند.

روایت است که  هر گاه ماه رجب می شد، پیامبر صلی الله علیه وسلم دعا می فرمود: اللهم بارک لنا فی رجب و شعبان و بارک لنا فی رمضان.ترجمه : خدایا در ماه رجب،شعبان و رمضان برای ما برکت عنایت فرما. رسول الله صلی الله علیه وسلم در این ماه بیشتر از ماههای دیگر به عبادت روزه می پرداختند تا جای که بیشتر این ماه را روزه می گرفتند و شب هایش را قیام می نمودند.

چنانچه، حضرت عائشه رضی الله عنها می گوید: گاهی رسول الله صلی الله علیه وسلم پشت سرهم روزه نمی گرفتند، که ما فکر می کردیم هیچ وقت روزه نخواهد گرفت. عائشه رضی الله عنها افزوده: ندیدم که آنحضرت صلی الله علیه وسلم غیر از ماه رمضان، ماه دیگری را کاملاَ روزه بگیرد همچنین،ندیدم که در ماه دیگری (غیر از رمضان) به اندازه شعبان روزه بگیرد.[بخاری۱۸۳۲]

پیامبرصلی الله علیه وسلم می فرماید: افضل الصیام بعد رمضان شعبان. ترجمه:بهترین روزه بعد از ماه رمضان، روزه ماه شعبان است.[شرح معانی ۳۳۲۹]

حضرت عائشه رضی الله عنها می فرماید : پسندیده ترین ماه برای روزه گرفتن نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم ماه شعبان بود، وماه شعبان را به ماه رمضان وصل می نمود.[ مستدرک للحاکم۱۵۳۷]

در بعضی از روایات آمده که پیامبر صلی الله علیه وسلم کل ماه شعبان را روزه نمی گرفت.

پس پیامبر صلی الله علیه وسلم بیشتر ماه شعبان را روزه میگرفت گویا که کل آن ماه را روزه می گرفت.

حضرت عائشه می فرماید: پیامبر صلی الله علیه وسلم هیچ ماهی را بیشتر از ماه شعبان روزه نمی گرفت ،پیامبر صلی الله علیه وسلم تمام ماه شعبان را روزه می گرفت.[بخاری ۱۸۳۴]

بله این سالها ماه شعبان در فصل گرما واقع می باشد و روزه گرفتن به نظر ما بسیار سخت می باشد.اما باید دانست که هوای عربستان هم در زمان پیامبر گرم بوده اما باز هم ایشان و یارانش این روزهای گرم را روزه می گرفتند.

اگر ماهم همت محمدی داشته باشیم ان شاءالله به فضل خداوند مانند ماه رمضان از ماه شعبان را هم می توانیم چند روزی را روزه بگیریم.

شب پانزدهم شعبان:شب پانزدهم شعبان را شب برائت می گویند،در روایات آمد است که در این شب تقسیم روزی، مرگ می شود،که  این روایت مرسل است و قاضی ابوبکر بن عربی فرموده است:که چنین روایتی که مورد اعتماد باشد و از آن تقسیم رزق،اجل و غیره در این شب مشخص گردد نیست.نزد جمهور علماءشبی که درآن تقسیم رزق، اجل و غیره می شود،شب قدر است.اما روح المعانی روایتی بدون سند،از ابن عباس نسبت به این مضمون نقل نموده است که داوری رزق،موت وحیات در این شب نوشته و در شب قدر به فرشتگان محول میگردد.

اگر این روایت به ثبوت برسد ،پس بدین شکل در هر دوتا قول می تواند تطبیق برقرار گردد.

درباره فضیلت شب نیمه شعبان روایاتی منقول است که بیشتر آنها ضعیف هستند بنا براین قاضی ابوبکر بن عربی هر نوع فضیلت این شب را انکار می کند ولی اگر چه روایات فضیلت شب برائت خالی از ضعف نیستند ، اما از تعدد طرق روایات، در آنها یک نوع تقویت آمده است.

لذا بعضی از مشایخ آنها را قبول کرده اند، زیرا در فضایل اعمال می توان به روایات ضعیف هم عمل کرد.[معارف القران]

در یک روایت چنین آمده است :عن عبدالله بن عمرو ان رسول الله  قال یطلع الله عزوجل الی خلقه لیلة النصف من شعبان فیغفر العباده الاثنین مشاحن وقاتل النفس.[رواه احمد ۶۳۵۳]

عبدالله بن عمرورضی الله روایت می کند که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرموده : الله عزوجل در شب نیمه شعبان به بندگانش ظاهر می شود و بندگانش را می آمرزد مگر دوشخص را کینه توز وکشنده نفس.

ودر روایت دیگر حضرت عائشه رضی الله عنها می فرماید: یک شب پیامبرصلی الله علیه وسلم را نیافتم بیرون شدم ، دیدم ایشان در قبرستان بقیع هست و سرش را به طرف آسمان بلند کرده بود پیامبرصلی الله علیه وسلم به من گفت ، تو ترسیدی که از اینکه الله وپیامبرش بر تو ظلم کند؟ حضرت عائشه رضی الله عنها می فرماید: من گفتم گمان کردم شما پیش بعضی از همسرانت رفته اید.پیامبر فرموند: خداوند عزوجل در شب نیمه شعبان به آسمان دنیا می آید و بیشتر از شمار موهای گوسفندان بنی کلب بندگانش را می آمورزد.[ یخاری ۲۴۸۲]

درروایت دیگر آمده است: ترجمه: حضرت علی  می فرماید :که پیامبر  ارشاد فرمود: وقتی شب پانزدهم شعبان فرا رسد در آن شب عبادت کنید و پانزدهمین روز آن را روزه بدارید در این شب خداوند متعال از هنگام غروب با رحمتهای خویش به آسمان دنیا نزول نموده و ارشاد می فرماید: آیا هست کسی که طلب آمرزش کند که وی را بیامرزم ؟ آیا هست کسی که طلب رزق کند، وی را روزی دهم؟ آیا مریضی هست که وی را شفاء دهم؟ خلاصه اینکه تمام شب تا صبح صادق اینگونه ندا می شود . امیدواریم که الله تعالی به همه ما توفیق اعمال نیک را عنایت بفرماید و از ما قبول نماید.[رواه احمد ۱۳۸۷]