(( ثالث: تالیفات امام ابو حنیفه رحمه الله در حدیث:)
(27) - هفتاد و چند هزار حدیث نبوی در تصانیف امام ابوحنیفةرحمه الله:
امام ابو المؤیّد مُوَفَّق الدّین مکی رحمه الله (متولد 484 هـ ق و متوفی 568 هـ ق) می نویسد: امام محمد بن شجاع رحمه الله (متوفی 266 هـ ق) نگاشته است: در تصانیف و تالیفات امام ابوحنیفه رحمه الله نزدیک به هفتاد و چند هزار حدیث شریف موجود است.
(مناقب الامام واصحابه: 1/95 طبع دائرة المعارف بحیدرآباد، الدکن، الهند | الامام ابوحنیفة النعمان للغاوجی: ص 142)
چنانکه در بالا گذشت تنها «کتب فقهی امام ابوحنیفه» و «کتب امالی» ایشان بالغ بر 280 جلد کتاب می گردد و اگر از سایر کتب امام اعظم رحمه الله صرف نظر کنیم و فقط مُجلَّدات کتب «الاصول» ایشان را بر دو کتاب قبلی بیفزائیم تعداد مُجلَّدات کتاب های حضرت امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله بالغ بر سه صد و بیست و چهار مجلَّد می شود. بنابرین موجود بودن هفتاد و چند هزار حدیث شریف در این 324 مجلَّد کتاب کاملاً قرین قیاس است.
ناگفته نماند که کتاب صحیح بخاری شریف که تقریباً شاملِ هفت هزار حدیث است در دو مجلَّد می باشد.
(28) - صنادیق کتب الحدیث امام ابوحنیفه رحمه الله:
بلکه باید دانست که تعداد هفتاد و چند هزار حدیث شریف فقط مقداری از تعداد احادیثی است که امام اعظم رحمه الله از اساتید خود استماع و جمع و حفظ کرده بود.
امام حافظ زکریا بن یحیی انصاری رحمه الله با اسناد خود از یحیی بن نصر حاجب (متوفی 215 هـ ق) روایت می کند که از امام ابوحنیفه رحمه الله شنیدم که می فرمود: من صندوق های از احادیث را جمع نموده ام ولی فقط به اندازۀ کمی که به نفع مردم هست از آنها حدیث بیان می کنم.
(مناقب الموفق المکی: 2/96 | الامام ابوحنیفة النعمان للغاوجی: ص 139)
در روایت دیگری وارد است که که امام اعظم رحمه الله خانه ای مملو از کتب حدیث داشت.
(29) - الاحادیث السبعة عن سبعة من الصحابة:
این مجموعۀ آن احادیثی است که امام اعظم ابو حنیفه رحمه الله بطور مستقیم از صحابۀ کرام رضی الله عنهم استماع کرده است. این احادیث را «وحدانیات» نیز می گویند، زیرا در بین امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله و صاحب شریعت حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم تنها صحابی وجود دارد و بس. این پرافتخارترین سلسلۀ یک سند حدیث می باشد و هیچ امامی و هیچ مصنفی یا صاحب کتابی بجز امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله وجود ندارد که چنین شرف بزرگی را دارا باشد.
این مجموعه در ضمن «الرسائل الثلاث الحدیثیة» با تحقیق شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی، از المكتبة الامدادیة، مکۀ مکرَّمه در سال 2004 میلادی چاپ و نشر شده است.
(30) - کتاب الامام الاعظم ابوحنیفة والثنائیات فی مسانیده:
«ثنائیات» آن احادیثی را می گویند که بین راوی و بین صاحب شریعت حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم تنها دو واسطه وجود دارد و بس. این نیز افتخاری است عظیم که فقط امام اعظم ابو حنیفه رحمه الله آن را دارا می باشد و بس. امروزه هیچ امامی و هیچ مؤلف یا صاحب کتابی بجز امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله وجود ندارد که چنین افتخاری را دارا باشد.
این کتاب شامل 254 حدیث ثنائی است و به تخریج عبد العزیز یحیی سعدی از دار الکتب العلمیة بیروت لبنان چاپ و نشر گردیده است
(31) - کتاب الآثار امام ابوحنیفه رحمه الله – روایت امام محمد:
این کتاب نخستین کتاب حدیث شریف است که بر ابواب فقهی تدوین و ترتیب یافته است. امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله آن را از بین چهل هزار احادیث شریف انتخاب نمود.
(مقدمة شرح الآثار: 1/1 | مناقب الامام واصحابه: 1/95 طبع دائرة المعارف بحیدرآباد، الدکن، الهند | الامام ابوحنیفة النعمان للغاوجی: ص 142)
امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله چنان ترتیب سادۀ زیبائی را در تدوین این کتاب ایجاد کرد که از همان زمان تا امروزه همۀ مؤلِّفین اسلام در کتاب های ایشان مانند امام مالک رحمه الله در موطای مالک، و به تعقیب وی امام بخاری رحمه الله در صحیح بخاری، امام مُسْلِم رحمه الله در صحیح مُسْلِم ، امام ترمذی رحمه الله در جامع الترمذی، امام نَسائی رحمه الله در سُنَن النَّسائی، امام ابوداؤد رحمه الله در سُنَن ابی داؤد، و سایر امامان اسلام در کتب خویش مانند سنن ابن ماجه، شرح معانی الآثار طحاوی، موطا محمد و غیره از همان ترتیب امام اعظم رحمه الله در کتاب الآثار پیروی می کنند.
کتب الآثار اولین بار با تحقیق علامه ابو الوفاء افغانی رحمه الله طبع شد و سپس آنقدر به چاپ رسید که تعداد شمار طبع آنها مشکل است. محدثین در هر عصر به خدمت آن مصروف بوده اند بلکه این کتاب یکی از آن کتب حدیث می باشد که همیشه محدثین و علمای اسلام در خدمت آن کوشا بوده اند. این کتاب شروح زیادی دارد.
(32) - کتاب الآثار امام ابوحنیفه رحمه الله – روایت امام ابویوسف:
این کتاب الآثار روایت قاضی القضات امام ابو یوسف رحمه الله (متوفی 182 هـ ق) است و چند بار به چاپ رسیده است.
(33) - کتاب الآثار امام ابوحنیفه رحمه الله – روایت امام حَفْص بن غیاث النَّخَعِی:
این کتاب الآثار روایت امام حفص بن غیاث النخعی رحمه الله (المتوفی 194 هـ ق) است که از اکابر تلامیذ امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله و استادِ اساتید و مشایخ امام بخاری، امام مسلم، امام ترمذی، امام نسائی، امام ابوداؤد، امام ابن ماجه و غیره است. این محدثین بزرگ صدها احادیث را از وی روایت کرده اند.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/33)
(34) - کتاب الآثار امام ابوحنیفه رحمه الله – روایت محمد الوهبی:
این کتاب الآثار روایت امام محمد بن خالد بن محمد الوهبی رحمه الله (متوفی قبل از 190 هـ ق) است که از راویان سنن ابی داؤد و سنن ابن ماجه و غیره است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/33)
(35) - کتاب السنن امام ابوحنیفه رحمه الله – روایت امام زُفَر:
این همان کتاب الآثار یا کتاب السنن یا «النسخة» روایت امام زفر بن الهذیل بن قیس العنبری البصری رحمه الله تعالی (متوفی 158 هـ ق) است که از اکابر تلامیذ امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله می باشد.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/30)
(36) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت امام ابویوسف:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب از قاضی القضات امام ابویوسف رحمه الله (متوفی 182 هـ ق) استماع کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/31 و 32 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/12)
(37) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت امام محمد:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم رحمه الله است که جامع کتاب از امام محمد بن الحسن شیبانی رحمه الله (متوفی 189 هـ ق) استماع کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 32 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/13)
(38) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت امام حمّاد:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم رحمه الله است که جامع کتاب از امام حمّاد رحمه الله (متوفی 176 هـ ق) فرزند امام اعظم رحمه الله استماع کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 33 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/13)
(39) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت امام لؤلؤئی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم رحمه الله است که جامع کتاب ابو الحسن محمد بن ابراهیم بن حبیش از شاگرد خاص امام اعظم رحمه الله امام حسن بن زیاد لؤلؤئی رحمه الله (متوفی 204 هـ ق) استماع کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 33 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/12)
(40) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت الدوری:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ القدوة محمد بن مخلد الدوری رحمه الله (متوفی 331 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/6)
(41) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن عقدة:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، یکی از نوادر بزرگان محدثین، امام حافظ ابن عقده رحمه الله (متوفی 331 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 34 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/6)
(42) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن ابی العوام:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ ابو القاسم عبد الله بن محمد احمد السعدی المعروف به ابن ابی العوام رحمه الله (متوفی حوالی 335 هـ ق) تخریج کرده است.
این کتاب به زودی انشاء الله تعالی با تحقیق شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی به چاپ می رسد.
(مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/6)
(43) - کتاب مُسْنَد الامام الاعظم رحمه الله – روایت امام حارثی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الأمام الحافظ الفقيه العلامة المحدث الشيخ أبي محمد عبد الله بن يعقوب بن الحارث بن الخليل الحارثي البخاري (متوفى340 هـ ق) تخریج کرده است.
این کتاب با تحقیق شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی در دو جلد از مکۀ مکرمه به چاپ رسیده است.
(44) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت اَشنانی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، قاضی عمر بن الحسن بن علی الأشنانی رحمه الله تعالی (متوفی 339 هـ ق) تخریج کرده است.
(45) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن عدی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ الکبیر الناقد الجوال ابو احمد عبد الله بن عدی القطان الجرجانی الشافعی رحمه الله تعالی (متوفی 365 هـ ق) صاحب کتاب «الکامل فی الجرح والتعدیل» تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 34 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/7)
(46) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن المظفر:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ الثقة محدث العراق ابو الحسن محمد بن المظفر بن موسی البزار البغدادی رحمه الله تعالی (متوفی 379 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 34 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/7)
(47) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت طلحة بن محمد:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ العالم المؤرّخ ابی الحسین طلحة بن محمد بن جعفر البغدادی الشاهد العدل المقرئ رحمه الله (متوفی 380 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 34 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/7)
(48) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن المقرئ:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الرَّحال الحافظ الجوّال الصدّوق مُسْنَد الوقت ومُحدّث اصبهان الشیخ ابی بکر محمد بن ابراهیم بن علی الاصبهانی المقرئ رحمه الله تعالی (متوفی 381 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 34 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/8)
(49) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت دارِقُطْنی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ المجوّد شیخ الاسلام وعَلَم الجهابذة ابی الحسن علی بن عمر بن احمد الدارقطنی البغدادی الشافعی رحمه الله تعالی (متوفی 385 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/8)
(50) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن شاهین:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الشیخ الصدوق الحافظ العالم المفید شیخ العراق ومُحدّث آن ابوحفص عمر بن احمد بن عثمان البغدادی معروف به ابن شاهین رحمه الله تعالی (متوفی 385 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/8)
(51) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن مَنْدَه:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ الکبیر محدث العصر ابی عبد الله محمد بن اسحاق بن محمد بن یحیی بن مَنْدَه رحمه الله تعالی (متوفی 395 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/9)
(52) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ماوردی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام العلاّمة أقضی القضاة ابی الحسن علی بن محمد بن حبیب البصیری الماوردی الشافعی رحمه الله تعالی (متوفی 405 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/9)
(53) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابونُعَیْم اصفهانی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الامام الحافظ العارف الکبیر احمد بن عبد الله بن احمد الاصبهانی ابونُعَیْم صاحب حلیة الاولیاء رحمه الله تعالی (متوفى430 هـ ق) تخریج کرده است.
این کتاب با تحقیق نظر محمد فاریابی از مکتبة الکوثر ریاض سعودی در سال 1415 هجری قمری در دو جلد به چاپ رسیده است.
(54) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت خواجه عبد الله انصاری:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الإمام القدوة الحافظ الکبیر شیخ الاسلام ابو اسماعیل عبد الله بن محمد بن علی الأنصاری رحمه الله، الهِرَوِیُّ موطناً والحنبليُّ عقیدتاً والشافعیُّ مذهباً والصوفيُّ مشرباً (متوفی 481 هـ ق) معروف به «پیرِ هرات» و «خواجه عبد الله انصاری» تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/9)
(55) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن القیسرانی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفةؒ مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، ابو الفضل محمد بن طاهر بن علی القدسی المعروف بابن القیسرانی (متوفی 507 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 و 36
(56) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روايت قاضي عبد الباقی انصاری:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، مُسْنَد الدنیا و عصر خود، الإمام المتقن القاضي ابو بکر محمد بن عبد الباقی بن محمد الأنصاری البغدادی الحنبلی رحمه الله تعالی معروف به ابن قاضی مارستان (متوفی 535 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/10)
(57) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن عساکر:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الإمام الحافظ الکبیر محدّث الشام ثقة الدين علي بن الحسن بن هبة الله أبو القاسم ابن عساکر الدمشقي الشافعي رحمه الله تعالی (متوفی 571 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/10)
(58) - کتاب مُسْنَد الامام الاعظم ابی حنیفة رحمه الله – روایت ابن خسرو:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الشیخ الامام الحافظ العارف ابو عبد الله الحسین بن محمد بن خسرو البلخی رحمه الله تعالی (متوفى 522 هـ ق) تخریج کرده است.
این مُسْنَد در دو جلد با تحقیق شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی از مکتبۀ امدادیۀ مکۀ مکرمه در سال 1431 هـ ق به چاپ رسیده است.
(59) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت رازی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الإمام علی بن أحمد بن المکی الرازی الحنفي رحمه الله تعالی (متوفی 598 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/11)
(60) - کتاب جزء عوالي الإمام أبي حنیفة رحمه الله:
این کتاب مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الإمام الحافظ شمس الدين يوسف بن خليل بن عبد الله الدمشقي (متوفی 648هـ ق) با سند متصل خود از امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله روایت کرده است.
این کتاب توسط دار الفرفور دمشق به سال 1422 هـ ق به چاپ رسیده است.
(61) - کتاب مُسْنَد الإمام الأعظم رحمه الله: – تخریج حصکفی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، القاضي الامام المحدث العلامة صدر الدين موسي بن زکريا الحصکفي (متوفى 650هـ ق) تخریج کرده است.
این مُسْنَد بارها به چاپ رسیده است و شروح فراوانی دارد که مشهورترین آنها شرح علامه علی قاری هروی رحمه الله و تنسیق النظام می باشد. بزرگترین شرح آن المواهب الطیفة شرح الشيخُ الإمام المُحدِّث الفَقِيه محمَّد عابِد بن احمدَ بنِ عليّ السِّنْدي الأنصاري رحمه الله (متوفی 1257 هـ ق) است که از هر لحاظ بر شروح دیگر برتری دارد و در هفت مُجلَّد به چاپ رسیده است.
(62) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت سخاوی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الإمام الحافظ شمس الدین محمد بن عبد الرحمن بن محمد السخاوي الشافعی رحمه الله تعالی (متوفی 902 هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/11)
(63) - كتاب الأربعون المختارة من حديث الإمام أبي حنیفة رحمه الله:
این کتاب مجموعۀ پنجاه و یک احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، علامه يوسف بن حسن بن أحمد بن حسن ابن عبد الهادي الصالحي، جمال الدين، ابن ابن المِبْرَد الحنبلي (المتوفى 909هـ ق) با سند متصل خود تا امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله تخریج نموده است.
این کتاب امام اعظم رحمه الله توسط دار الفرفور دمشق به سال 1422 هـ ق به چاپ رسیده است.
(64) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت ثعالبی مغربی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، إمام الحرمین وعالم المغرب والمشرق، الورع، مسند الدنیا، الزاهد ابو المهدی عیسی بن محمد بن احمد الجعفری الثعالبی المغربی رحمه الله تعالی (متوفی 1082هـ ق) تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/11)
(65) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفة رحمه الله – روایت حافظ بکری:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الشیخ الحافظ ابو علی البکری رحمه الله تعالی تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/11 و 12)
(66) - کتاب مُسْنَد الامام ابی حنیفه رحمه الله – روایت کلاعی:
این مُسْنَد امام ابوحنیفة رحمه الله مجموعۀ آن احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که جامع کتاب، الشیخ ابو بکر احمد بن احمد بن محمد بن خالد بن خلی الکلاعی رحمه الله تعالی تخریج کرده است.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 35 | مسند الامام الاعظم بروایة الحارثی: 1/11)
(67) - كتاب الرسائل الثلاث الحدیثیة للامام الاعظم ابی حنیفة رحمه الله:
این کتاب مجموعۀ سه رسایل امام اعظم رحمه الله در حدیث است؛ جزء عوالي الإمام أبي حنيفة رضي الله عنه، والاربعون المختارة، والاحادیث السبعة عن سبعة مِنَ الصحابة، که با تحقیق شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی توسط مکتبۀ امدادیۀ مکۀ مکرمه به سال 2004 میلادی به چاپ رسیده است.
(68) - كتاب الموسوعة الحدیثیة لمرویات الامام ابی حنیفة رحمه الله:
این دایرة المعارفِ احادیث شریف مجموعۀ احادیث امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است که اکابر محدثین مانند امام عبد الرزاق، امام ابن ابی شیبة، امام احمد بن حنبل، امام ابی یعلی موصلی، امام ابن حِبان، امام طحاوی، امام دارقطنی، امام حاکم نیشاپوری، امام بیهقی، امام ابو نُعَیْم، امام خطیب بغدادی، و امام محمد بن حسن شیبانی در «موطا» و کتاب «الحجة» خود و سایر امامان اسلام رحمهم الله تعالی در کتب خود روایت کرده اند.
این دایرة المعارف حدیث به زودی انشاء الله تعالی با تحقیق و تخریج شیخ لطیف الرحمن بهرائجی قاسمی توسط مکتبۀ امدادیۀ مکۀ مکرمه به چاپ خواهد رسید.
(مسند الامام الاعظم – بروایة ابن خسرو: 1/ 55)