نویسنده: انیسه«غزنوی»

قال الله تعالی: إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورً. [سورة النساء۳۶]

ترجمه: خدا كسى را كه متكبر و فخر كننده است دوست نمى دارد.

غرور و تکبر یکی از عادات زشت و قبیح و سرچشمهٔ بداخلاقی مذهبی و اجتماعی است.

قرآن مجید برای بیدار کردن انسان از خواب غفلت و توجه او به مسوؤلیت هایش در برابر الله جل جلاله نخست او را مخاطب ساخته و با یک استفهام توبیخی شدید و در عین حال توام با نوع لطف و محبت میفرماید:

یا أَیُّهَا الْاِنْسانُ ما غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَرِیمِ.[سورة الانفطار۶]

ترجمه: ای انسان! چه چیز تو را در برابر پروردگار کریم ات مغرور ساخته است؟

در این آیت و در آیات بسیاری دیگری خداوندجل جلاله انسان متکبر و مغرور را وادار ساخته تا از آغاز آفرینش الي لحظهٔ جان کندن وجود خویش مورد بررسی دقیق قرار دهد و در هر گام نعمت تازهٔ از سوی او تعالی به سراغش آمده تا خود را سراپا غرق احسان الهی ببیند و از غرور و غفلت پائین آید و طوق بنده گی حق را بر گردن نهد.

کبر و غرور آن بد اخلاقی است که نخستین بار در نفس شیطان آشکار گردید، او خود را نسبت به آدم عليه السلام والا تر فکر کرد و گفت:  أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ.[سورة الاعراف۱۲]

ترجمه: من از او بهترم، مرا از آتش آفریده ای و او را از گِل.

خدواند متعال به وسیلهٔ همین کبر و غرور شیطان که صدها سال عبادت نموده بود او را ملعون قرار داد و از بهشت رانده شد.

قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ. [سورة الاعراف۱۳]

ترجمه: گفت: از این مقام فرو شو تو را چه رسد که در آن گردنکشی کنی؟ بیرون رو که تو از خوارشده گانی.

تکبر عزازیل را خوار کرد

به زندان لعنت گرفتار کرد

همین غرور و تکبر بود که فرعون سرکش را از تخت بادشاهی محروم و در رود نیل غرق ساخت، قارون را با همه خزائن و املاکش داخل زمین فرو برد، ابرهه را با لشکر بزرگ و فیلان مست اش هلاک نمود.

خداوند جل جلاله این مغروران خود خواه را روز رستاخیز به سورت موجودات ذلیل و بی ارزشت در آتش پرتاب میکند تا نتیجه کبر و غرور خود را ببیند، عجب این که این آتش بر خلاف تمام آتش های دنیا نخست به دل ها شراره میزند و درون را میسوزاند، نخست قلب را و بعد مغز و استخوان را و سپس به خارج سرایت میکند.

آری! چرا چنین نه باشد؟ در حالیکه قلب های آنها کانون کبر وغرور بود.

امام غزالي رحمه الله مفرماید: اخلاق نیکوی مسلمان در های بهشت است، و غرور و تکبر این همه درها را بر روی انسان میبستد به همین سبب اگر در قلب انسان به اندازهٔ ذرهٔ کوچک هم غرور و تکبر باشد داخل بهشت نه می شود.

غرور و تکبر آن صفت مذموم است که مقام انسان را در دنیا و آخرت حقیر ساخته و در آخرت جای او در جهنم میباشد.

أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَكَبِّرِينَ.[سورة الزمر۶۰]

ترجمه: آيا جاى سركشان در جهنم نيست.