نویسنده: مفتی عبدالظاهرصدیقی/ ویب سایت تعلیم الاسلام
الحمد لله رب العالمين و الصلاةُ و السلامُ علي سيِّدِنا محمد و علي آلِهِ و اصحابِهِ و من تبعهم بإحسان.
باورهايي در جامعه وجود دارند و چنان رواج يافته اند و از سوي همگان اجرا مي‌شوند كه انگاري خداوند متعال – جل سلطانه - آن را به ما امر فرموده باشد. باورهايي كه اگر با ديده‌اي محققانه بدان بنگريم متوجه مي‌شويم كه منشأ ديني ندارند و به طريقي و روشي به رسوم ما افزوده شده‌اند.
آيا امروزه پي بردن به ريشه یي اين باورها كه از كجا نشأت گرفته‌اند، كاري سخت و غير ممكن است؟
اين باورها در انبوه خود، ما را از باورهاي صحيح ديني بدور مي‌كنند، بجاي اينكه به باورهاي صحيح بپردازيم و آنها را بعنوان فريضه ي ديني انجام دهيم، خود را به باورهاي غلطي مشغول كرده‌ايم كه منشأ خرافي دارند و انجام آنها ما را از اصل دين بدور مي‌كنند.
اين باورهاي غلط بجاي اينكه خير دنيوي و ثواب اخروي براي ما داشته باشند، برعكس خشم الهي را به همراه خواهند داشت. اين اعتقادات، باورهايي هستند كه نه قرآن آن را گفته است و نه در سنت نبوي – صلوات الله عليه – مي‌توانيم آن را بيابيم ونه هم در سیرت علماء سلف ما چنین چیزهای دیده شده است!
امروز يك مسلمان بايد از خود بپرسد: آيا اين باورها و رسم‌ها، منشأ ديني دارند؟ قرآن آن را به ما دستور داده است؟ و يا اينكه در سنت نبوي توسط پيامبر اكرم – صلي الله عليه و سلم – اجرا شده‌اند؟! و اگر اينگونه نيست، چرا ما آنها را بر خود لازم الاجرا مي‌دانيم در حالي كه اين اعمال مظاهري از شرك اند و اعتقاد ما را به عنوان يك مسلمان زير سؤال مي‌برند.
مانند اعياد و جشن‌هايي كه دين به برپايي آنها دستور نداده است، همچون عيد نوروز، و يا اعياد و مناسباتي كه منشأ غربي ویاکفری دارند همچون مراسم سال نو ميلادي، كريسمس و والنتاين وغیره ...
شايد برخي بگويند: اين رسم ها گرچه ريشه اسلامي ندارند، ولي در شادي خانواده‌ها، پويايي جامعه و احترام به ديگران لازم هستند؟! شايد بگويند: چه ايرادي دارد كه ما روز خاصي را خوش باشيم!و شايد بگويند: آيا خوشي در اسلام نفي شده است؟!چه جوابي مي‌توانيم براي اين ادعا داشته باشيم؟! دين اسلام، ديني است جامع و كامل، و قرآن و سنت نبوي – صلي الله عليه و سلم – مرجع مسلمين در تمامي زمينه هاي زندگي است. چگونگي تمامي رفتار و كردار ما، در قرآن و سنت نبوي آمده است. هرچه در آن باشد را اجرا كنيم و هرچه در آن نباشد را به دور افگنيم. تصحيح عقيده براي مسلمين از ضروريات است.
اگر در عقائد و باورهاي خود بازبيني انجام ندهيم و درست و نادرست را از هم جدا نسازيم نمي‌توانيم به اهداف مشخص شده ي اسلام دست بيابيم.
واگر رسم‌هاي غلط را از جامعه برنكنيم نمي توانيم جامعه را به هدفي كه خداوند متعال – جل سلطانه – برای ما راهنمایی کرده است، سوق دهيم.
لازمه ي تصحيح عقائد، بازنگري باورها و مقايسه آنها با قرآن و سنت، آن هم بدون تعصب، با استفاده از مراجع صحيح است.
بياييد هر باوري را با دليل قرآني و سنت نبوي – صلوت الله عليه - باور كنيم و چيزي به باورهاي اسلامي نيفزاييم.
اسلام دين كاملي است و پيامبر عزيز ما آن را بنا به فرمايش خداوند – جل شأنه - در قرآن عظيم به طور كامل به ما رسانيده است: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا»(مائده/ 3) ترجمه: امروز دين شما را برايتان كامل كردم و نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان آئين خداپسند براي شما برگزيدم.
بياييد مسلماني حقيقي باشيم و اسلام را آنگونه كه هست اجرا كنيم و سعادت خود را در دنيا و آخرت تضمين نماييم. به همين منظور بعضی از مسایل عقیدوی رابه شکل سوال وجواب بخاطرتصحیح عقیده ودست یافتن به اهداف مشخص اسلام جمع آوری نموده ایم:
سوال: چرا خداوند ما را آفريداست ؟
جواب:ما را آفريد تا او را بپرستيم و هيچ چيزي را ( در هنگام عبادت و پرستش ) با او شريك نورزيم و دليل آن قول خداوند است ، : وما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون)[3] ترجمه: و من جن و انس را نيافريدم مگر براي اينكه عبادت مرا بكنند.و پيامبرصلی الله علیه وسلم مي فرمايد: ( حق الله علي العباد أن يعبدوه ولایشركوا به شيئا)[4]. ترجمه: حق خداوند بربندگان اين است كه او را بپرستند و هيچ چيزي را با او شريك نگيرند.
سوال : عبادت چيست ؟
جواب: عبادت[5] اسم جامعي است از گفتارهاي و كردارهايي كه خداوند دوست مي دارد مانند دعا، نماز، قرباني و غيره خداوند مي فرمايد: ( قل إن صلاتي و نسكي ومحياي و مماتي لله رب العالمين.)بگو بدرستي كه نماز و عبادت و زندگي و مرگ من از آن پروردگار جهانيان است.
و پيامبر صلی الله علیه وسلم فرمود كه خداوند مي فرمايد: ( وما تقرب إلي عبدي بشيء أحب إلي مما افترضته عليه.)[6] بنده من به هيچ وسيله اي نمي تواند به من تقرب و نزديكي جويد كه (آن وسيله) در نزد من محبوبتر از عباداتي باشد كه بر او فرض كرده ام.
سوال: چگونه خدا را عبادت كنيم ؟
جواب:همان گونه كه خدا و پيامبرش به ما دستور داده اند خداوند مي فرمايد : ( يايها الذين آمنوا أطيعوا الله و أطيعوا الرسول ولا تبطلوا أعمالكم).[7] اي مؤمنان از خدا و رسول او اطاعت كنيد واعمال خود را باطل ننمائيد، و پيامبرصلی الله علیه وسلم ميفرمايد: (من عمل عملا ليس عليه أمرنا فهو رد.)[8] هركس علمي انجام دهد كه دين ما آنرا تائيد نكند مردود است.
سوال: آيا خداوند را بابيم و اميد عبادت كنيم ؟
جواب: آري، بايد خدا را بابيم و اميد عبادت كنيم خداوند در حالي كه مؤمنين را تعريف مي كند مي فرمايد: يدعون ربهم خوفاً و طمعاً)[9] پروردگارشان را بابيم و اميد مي خوانند.
و پيامبرصلی الله علیه وسلم مي فرمايد: (أسال الله الجنة وأعوذ به من النار)[10] از خداوندجنت را مي خواهم و از آتش دوزخ به او پناه مي برم.
سوال: احسان در عبادت چيست ؟
جواب: احسان مراقبت خداوند درعبادت(انسان) است، خداوند مي فرمايد: ( الذي يراك حين تقوم، و تقلبك في الساجدين).[11] آنكه مي بيند ترا و قتي كه بر مي خيزي (براي تهجد) و گشن ترا (حركات ترا) در مابن سجده كنندگان.
و پيامبرصلی الله علیه وسلم مي فرمايد: ( الاحسان أن تعبد الله كانك تراه، فان لم تكن فانه يراك).[12] احسان اينست كه خدا را چنان بپرستي كه گويا تو در محضر او تعالي قرار داري وباري تعالي را عينا مشاهده مي كني و اگر عقيده ات چنان كامل نيست پس يقين بدان كه او ترا مي بيند.
.ـــــــــــــــــــــــــــــ
- سورة داريات 56.[4] - رواه البخاري 6/44 و مسلم 30- 49.[5] - به عبارت ديگر:اظهار آخرين درجة خضوع و نهايت تسليم و اطاعت بي قيد و شرط در برابر ذات پاك و پروردگار را عبادت مي نامند. مترجم. - رواه البخاري 11/349(6502). - سورة محمد 33. - رواه مسلم في صحيحه 3/1344.(1718). (18 ) الأقضيه: باب نقض الاحكام الباطله و رد محدثات الامور. - سورة سجده 16.] رواه ابو داود في سننه[11] -سوره شعراء 218/219.[12] - رواه مسلم (8) و الترمذي (613) وابو داوود(4695)و النسائي (8/97).