د (ليکنيزي پوښتني) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
فتوا- د لور لپاره اسنات نوم څنګه دی؟
پوښتنه: زه غوارم چي د خپل لور نوم اسنات کښېږدم ایا دا اسلامي نوم دئ ؟ ما اوریدلي دي، چي دا د يوسف عليه السلام د بي بي نوم وو.
د سوال کونکي نوم : ميرويس د دنمارک څخه
جواب : ښکاره خبره ده چي پر مسلمان بچي بايد ښه اسلامي نوم کښېښول سي، اسلامي نوم هغه نامه ته وايي چي هغه ښه معنا په ځان کي ولري يا د رسولانو نومونه وي.
د صالحانو او صالحانو ښځو نومونه هم په اسلامي نومونو کي راځي البته د هغوئ اصلاح سوي نومونه ځکه په صحابه کرامو کي چي د ځينو کسانو نومونه د معنا له مخي ناسم وه نو هغه رسول الله صلی الله عليه وسلم په نورو نومونو ور بدل کړي دي.
ستاسو انتخاب سوي د اسنات نامه ته راځو که څه هم په ځينو تفسيرونو کي لکه ابن عاشورا د دې يادونه سوې ده چي يوسف عليه السلام چي د مصر پادشاه د جېل څخه راوايستى د اسنات په نامه د يوه کاهن لور يې په نکاح ورکړه خو د دې خبري پخلى کول ډېر ګران کار دئ او بل دا هم نه معلوميږي چي اسنات څه معنا لري نو ښه به دا وي، چي د رسول الله صلی الله عليه وسلم د کورنۍ يا د صحابياتو په نومونو کي يو نوم د خپلي لور له پاره انتخاب کړې او يا بل داسي نوم ورته انتخاب کړئ، چي معنا يې څرګنده او هم ښه معنا لرونکى وي.
د ښه معنالرونکو نومونو له پاره ځيني معيارونه په لاندي ډول دي :
١_ د الله جل جلاله بنده ګي او عبوديت ځني څرګند وي لکه عبد الله او عبدالرحمن (دا و الله جل جلاله ته تر ټولو غوره نومونه دي )
٢_ د غرور او سرکښى څرګندونکي نه وي لکه ملک الاملاک يعني شاهنشاه ( دا و الله جل جلاله ته تر ټولو ناکاره نوم دئ )
رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه وسلم فرمايلي دي : عَنْ أَبِي وَهْبٍ الْجُشَمِيِّ وَكَانَتْ لَهُ صُحْبَةٌ قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَسَمَّوْا بِأَسْمَاءِ الْأَنْبِيَاءِ وَأَحَبُّ الْأَسْمَاءِ إِلَى اللَّهِ عَبْدُ اللَّهِ وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ وَأَصْدَقُهَا حَارِثٌ وَهَمَّامٌ وَأَقْبَحُهَا حَرْبٌ وَمُرَّةُ ( ابوداود )
ژباړه : تاسو د انبياوو په نومونو ځانونه نوموى او الله جل جلاله ته په ټولو نومونو کي خوښ نوم عبدالله او عبدالرحمن دئ او د انسان د حالت سره موافق نوم حارث ( کاسب ) او همام ( فکرجن ) دئ او تر ټولو نومونو ناوړه نوم حرب ( جنګ ) او مُرَّةُ ( تريخ ) دي.
٣_ د رسولانو او ملايکو د بندګۍ او عبوديت معنا ځني و نه فهمول سي لکه عبدالنبي يا عبدالرسول په ردالمحتار کي وايي : وَيُؤْخَذُ مِنْ قَوْلِهِ وَلَا عَبْدَ فُلَانٍ مَنْعُ التَّسْمِيَةِ بِعَبْدِ النَّبِيِّ وَنَقَلَ الْمُنَاوِيُّ عَنْ الدَّمِيرِيِّ أَنَّهُ قِيلَ بِالْجَوَازِ بِقَصْدِ التَّشْرِيفِ بِالنِّسْبَةِ ، وَالْأَكْثَرُ عَلَى الْمَنْعِ خَشْيَةَ اعْتِقَادِ حَقِيقَةِ الْعُبُودِيَّةِ كَمَا لَا يَجُوزُ عَبْدُ الدَّارِ ا هـ .
ژباړه : د دې وينا څخه يې چي وايي په عبد فلان دې نه نوموي د عبد النبي په نامه د نومولو ممناعت هم فهمول کيږي مناوي د دميري څخه حکايت کوي چي څوک وايي دا ډول نوم ايښول جواز لري که و رسول الله صلی الله عليه وسلم ته د نسبت کولو د شرف په مقصد يې کښېږدي خو د علماوو زيات شمېر يې جايز نه ګڼي د دې بيري لکبله چي د عبدالنبي څخه د حقيقي بنده ګۍ عقيده پيدا نسي نو دا نوم هم داسي دى لکه د عبدالدار نوم چي ناجايزه دئ.
٤_ د بد مزاجي ، ځپلتيا او ورانۍ ښکارندوئ نه وي لکه حَزن يعني ږيږ ، غمګين ، ويران او داسي نور په صحابه کرامو کي که به د يو چا نوم د معنا له مخي ناسم وو نو رسول الله صلی الله عليه وسلم به هغه نوم په ښه نامه ور بدلاوه د همدې جملې څخه د اصرم ( د فصل له منځه وړونکى او رېبونکي ) نوم يې په زُرْعَةَ ( فصل را شين کونکي ) د الْمُضْطَجِعُ ( اړخ لګونى ) نوم يې په الْمُنْبَعِثَ ( کارونو ته پاڅېدونکي ) او د عَاصِيَةً ( نافرمانه ) نوم يې په جَمِيلَةً ( ښکلې ) بدل کړي دي.
٥_ د ځان د سپېڅلتيا او تزکې څرګندونکئ نه وي لکه بَرة يعني نېکه ښځه د زينب نوم برة وو رسول الله صلی الله عليه وسلم په زينب ور بدل کړئ . (و الله اعلم )
ماخذ: تعلیم الاسلام مجله، ۹ ګڼه- د دارالافتاء څانګه
ورته ليکنې:
تبصره
