مقالات بیشتر از (احکام)
عناوين تازه ترين
برنامه هاى مختلف
خاموش بودن مقتدیان در وقت قرائت امام
مترجم: مفتي محمد ابراهیم تیموری / تعلیم الاسلام ویب پاڼه
امام و منفرد، سورة دیگری را نیز به همراه سورة فاتحه بخوانند:
- عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ، يَبْلُغُ بِهِ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ فَصَاعِدًا. قَالَ سُفْيَانُ: لِمَنْ يُصَلِّي وَحْدَهُ.
ترجمه: حضرت عُباده بن صامت رضی الله عنه از رسول کریم صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ روایت می کند که آنحضرت صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: هر کسی سورة فاتحه و بیشتر از آن (یعنی سورة دیگری) را نخوانَد، نمازش درست نیست.
راوی این حدیث حضرت سفیان رحمه الله می فرماید؛ این حکم برای آن شخصی است که به تنهائی نماز می خواند. (۱)
- عَنْ أَبِي سَعِيدٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: ... وَلَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِالحَمْدِ وَسُورَةٍ، فِي فَرِيضَةٍ أَوْ غَيْرِهَا.
ترجمه: حضرت ابو سعید خُدری رضی الله عنه روایت می کند که حضرت رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: هر کسی در نماز فرض یا غیر آن (مانند نفل و غیره)، سورة فاتحه و سورة دیگری را نخواند، نمازش درست نیست. (۲)
خاموش بودن مقتدیان در وقت قرائت امام:
(-): حکم خداوندی است: وَإِذَا قُرِئَ ٱلۡقُرۡءَانُ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ. (٢٠٤ سُورَةُ الأَعۡرَافِ)
ترجمه: هنگامی که قرآن ( توسط امام ) خوانده شود، شما با دقت به آن گوش بدهید و خاموش باشید، شاید بر شما رحمت گردد.
(-): عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ كَعْبٍ الْقُرَظِيِّ: قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا قَرَأَ فِي الصَّلاةِ أَجَابَهُ مَنْ وَرَاءَهُ إِذَا قَالَ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قَالُوا مِثْلَ مَا يَقُولُ حَتَّى تَنْقَضِيَ الْفَاتِحَةُ وَالسُّورَةُ فَلَبِثَ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ يَلْبَثَ ثُمَّ نَزَلَتْ: وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ فَقَرَأَ وَأَنْصِتُوا.
ترجمه: حضرت محمد بن کَعْب قُرَظِی رضی الله عنه می فرماید: (در ابتدای اسلام) هنگامی که رسول خدا صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ در نماز قرائت می کردند، مقتدیان نیز در پشت سر آنحضرت صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قرائت می نمودند، چنانچه اگر آنحضرت بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ می گفتند مقتدیان نیز همان را قرائت می کردند حتی که مقتدیان سورة فاتحه و سورة دیگر را نیز تکرار می کردند.
این صورت حال تا آن زمان که خواست خداوند بود باقی ماند و سپس آیت قرآن مجید نازل شد: وَإِذَا قُرِئَ ٱلۡقُرۡءَانُ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ ٢٠٤ (هنگامی که قرآن خوانده شود، شما با دقت به آن گوش بدهید و خاموش باشید.) بعد از آن رسول اکرم صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قرائت می نمودند و صحابة کرام رضی الله عنهم خاموش می بودند. (۳)
- قَالَ ابْنُ تَیْمِیَّةُ الْحَنْبَلِیُّ: وَقَوْلُ الْجُمْهُورِ هُوَ الصَّحِيحُ فَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ قَالَ: وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. قَالَ أَحْمَدُ: أَجْمَعَ النَّاسُ عَلَى أَنَّهَا نَزَلَتْ فِي الصَّلَاةِ.
ترجمه: ابن تیمیَّة حنبلی می نویسد: قول جمهور اُمت (بر آنکه مقتدی در پشت سر امام خاموش باشد و چیزی نخواند و به قرائت قرآن توسط امام گوش بدهد) صحیح است، زیرا خداوند پاک می فرماید: «چون قرآن خوانده شود، شما با دقت به آن گوش بدهید و خاموش باشید». و امام احمد حنبل می گوید: مردم بر این امر اجماع دارند که این آیت (سورة اعراف: ۲۰۴) دربارة نماز نازل گردیده است. (۴)
(-): عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّمَا جُعِلَ الْإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا، وَإِذَا قَرَأَ فَأَنْصِتُوا، وَإِذَا قَالَ: غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ، فَقُولُوا: آمِينَ.
ترجمه: حضرت ابوهریره رضی الله عنه روایت می کند که حضرت رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمودند: امام را به آن خاطر امام گردانیده اند تا از او پیروی کنید، پس هنگامی که امام تکبیر بگوید، شما نیز تکبیر بگوئید، و هنگامی که امام قرائت کند، شما خاموش باشید، و هنگامی که امام غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ گفت، شما آمین بگوئید. (۵)
(-): عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا، أَنَّ رَجُلًا قَرَأَ خَلْفَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي الظُّهْرِ أَوِ الْعَصْرِ، قَالَ: قَالَ: فَأَوْمَأَ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَنَهَاهُ فَأَبَى، فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ: أَتَنْهَانِي أَنْ أَقْرَأَ خَلْفَ النَّبِيِّ ه؟ فَتَذَاكَرْنَا ذَلِكَ حَتَّى سَمِعَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ النَّبِيُّ ه: مَنْ صَلَّى خَلْفَ إِمَامٍ، فَإِنَّ قِرَاءَةَ الْإِمَامِ لَهُ قِرَاءَةٌ.
ترجمه: حضرت جابر بن عبد الله رضی الله عنه روایت می کند؛ شخصی در نماز ظهر یا عصر در پشت سر رسول خدا صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قرائت کرد، شخص دیگری او را به اشاره از قرائت منع کرد، لیکن شخص اولی سرباز زد، هنگامی که نماز به پایان رسید، شخص اول به منع کننده گفت؛ مرا از قرائت در پشت سر نبی صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ منع می کنی؟ ما در این گفتگو بودیم که رسول خدا صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سخنان ما را شنیدند و فرمودند: هر کسی در پشت سر امام نماز بخواند، قرائت امام، قرائت او نیز می باشد. (۶)
قرائت امام، قرائت مقتدی است:
(-): عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ه: مَنْ كَانَ لَهُ إِمَامٌ فَقِرَاءَةُ الْإِمَامِ لَهُ قِرَاءَةٌ.
ترجمه: حضرت جابر رضی الله عنه روایت می کند که رسول خدا ه فرمودند: هر کسی که پشت سر امام نماز می خواند، قرائت امام، قرائت او نیز می باشد. (۷)
(-): أَنَّ عَبْدَ اللهِ بْنَ عُمَرَ كَانَ إِذَا سُئِلَ: هَلْ يَقْرَأُ أَحَدٌ خَلْفَ الإِمَامِ؟ يقول: إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ خَلْفَ الإِمَامِ فَحَسْبُهُ قِرَاءَةُ الإِمَامِ، وَإِذَا صَلَّى وَحْدَهُ فَلْيَقْرَأْ، قَالَ: وَكَانَ عَبْدُ اللهِ بْنُ عُمَرَ لاَ يَقْرَأُ خَلْفَ الإِمَامِ.
ترجمه: هنگامی که از حضرت عبد الله بن عمر رضی الله عنهما سؤال می شد که آیا کسی در پشت سر امام قرائت کند؟ حضرت عبد الله بن عمر رضی الله عنهما می فرمود: هر کسی که در پشت سر امام نماز می خواند، قرائت امام برای او نیز کافی است. و هر کسی که منفرد نماز می خواند، او در این صورت قرائت کند.
خود حضرت عبد الله بن عمر رضی الله عنهما نیز در پشت سر امام قرائت نمی کرد. (۸)
----------------------------------
(۱) سنن ابی داؤد: 1/217 حدیث 822 كِتَاب الصَّلَاةِ؛ أَبْوَابُ تَفْرِيعِ اسْتِفْتَاحِ الصَّلَاةِ، بَابُ مَنْ تَرَكَ الْقِرَاءَةَ فِي صَلَاتِهِ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ | صحیح مسلم: 1/295 حدیث 394 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ بَابُ وُجُوبِ قِرَاءَةِ الْفَاتِحَةِ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ... | سنن النسائی: 2/137 حدیث 911 كِتَابُ الِافْتِتَاحِ؛ إِيجَابُ قِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ فِي الصَّلَاةِ | إعلاء السنن للتهانوی: 2/236 حدیث 713 باب بیان فرضیة القراءة وقدرها
(۲) جامع الترمذی: 2/463 حدیث 238 أَبْوَابُ الصَّلَاةِ؛ بَابُ مَا جَاءَ فِي تَحْرِيمِ الصَّلَاةِ وَتَحْلِيلِهَا | سنن ابن ماجه: 1/274 حدیث 839 كِتَابُ إِقَامَةِ الصَّلَاةِ وَالسُّنَّةُ فِيهَا؛ بَابُ الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الْإِمَامِ
(۳) تفسیر ابن ابی حاتم: 5/1645 حدیث 8724 تحت قَوْلُهُ تَعَالَى: وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وأنصتوا | زجاجة المصابیح: 1/241 باب القراءة فی الصلوة
(۴) الفتاوی الکبری لابن تیمیة: 2/134 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ فَصْلٌ الصَّوْمُ وَالْفِطْرُ لِلْمُسَافِرِ فِي رَمَضَانَ | مجموع الفتاوی لابن تیمیة: 22/295 بَابُ صِفَةِ الصَّلَاةِ
(۵) سنن ابن ماجه: 1/276 حدیث 846 و حدیث 847 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ كِتَابُ إِقَامَةِ الصَّلَاةِ وَالسُّنَّةُ فِيهَا، بَابُ إِذَا قَرَأَ الْإِمَامُ فَأَنْصِتُوا | سنن النسائی: 2/141 حدیث 921 و 2/142 حدیث 922 كِتَابُ الِافْتِتَاحِ؛ تَأْوِيلُ قَوْلِهِ عَزَّ وَجَلَّ: وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ | صحیح مسلم: 1/304 حدیث 404 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ بَابُ التَّشهُّدِ فِي الصَّلَاةِ | إعلاء السنن للتهانوی: 4/64 حدیث 1047 باب النهی عن القراءة خلف الامام
(۶) کتاب الآثار لابی حنیفة بروایة ابی یوسف: 23و24 حدیث 113 بَابُ افْتِتَاحِ الصَّلَاةِ | إعلاء السنن للتهانوی: 4/71 حدیث 1051 باب النهی عن القراءة خلف الامام
(۷) إتحاف الخيرة المهرة بزوائد المسانید العشـرة للبوصيري: 2/80 حدیث 1075 و 2/168 حدیث 1264 و 2/169 حدیث 1265 كتاب الإمامة؛ بَابُ تَرْكِ الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الْإِمَامِ | إعلاء السنن للتهانوی: 4/81 حدیث 1053 باب النهی عن القراءة خلف الامام | آثار السنن للنیموی: ص 113 باب فی ترک القراءة خلف الامام فی الصلوات کلها | ادلّة الحنفیة من الاحادیث النبویة للبهلوی: ص 180 حدیث 444 باب ترک القراءة خلف الامام فی الصلوات کلها
(۸) موطا امام مالک: ص 96 حدیث 251 باب وُقُوتُ الصَّلاَةِ؛ مَا جَاءَ فِي تركِ الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الْإِمَامِ | شرح معانی الآثار للطحاوی: 1/221 حدیث 1317 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ بَابُ الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الْإِمَامِ | مصنف عبد الرزاق: 2/139 حدیث 2812 و 2/140 حدیث 2814 كِتَابُ الصَّلَاةِ؛ بَابُ الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الْإِمَامِ | إعلاء السنن للتهانوی: 4/87 حدیث 1058 باب النهی عن القراءة خلف الامام
ماخذ: نماز اهل السنت والجماعت
مؤلف: مولانا الیاس ګهمن
مترجم: مفتي محمد ابراهیم تیموری
تعلیم الاسلام ویب پاڼه
مقالات مرتبط: