تازه سرليکونه
د (فکري پوهنه) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د سیکولرزم بنسټونه او فکري تګلاره
  تعلیم الاسلام
  January 27, 2017
  0
ژباړه او اوډونه: اسد الله انعام / تعلیم الاسلام ویب پاڼه
 
دا بايد وويل سي، چي سيکولرايزيشن پر درو بنسټونو باندي ولاړ دی:
 
۱- له ماورائی ماخذ (غيب او دين) څخه انکار
 
۲- د اخلاقي ارزښتونو څخه عدم استقلال
 
۳- د حکومت څخه د تقدس د شعور ليری کول او له منځه وړل 
 
ياد درې اصول د سيکولريزم حياتي فلسفه تشکيلوي، کوکس (Cox) که څه هم د سيکولريزم او سيکولرايزشن تر منځ فرق راولي او د همدې فرق د ثابتېدو لپاره له بائبل څخه دليل هم راوړي، خو دا دواړه يو جوړښت او بنياد دی چي دليل ته ضرورت نه لري. دی ليکي:
 
Secularization implies a historical process, almost certainly universal, in which society and culture are delivered from tutelage or religious control and closed metaphysical world view.
Secularism on the-other hand is the name of an ideology, a new closed worldview which functions very much like a new religions. 
 
ژباړه: د سيکولرايزيشن څخه مراد تقريبا په يقيني توګه هغه تاريخي عمل دی، په کوم کي چي ټولنه او کلتور، له مذهبي کنترول او د مارواء الطبيعت د جهاني تصور له ګرفت څخه آزاديږي، له بل لوري "سيکولريزم" د يوې نظريې نوم دی، يعني يو نوی خو تړل سوی جهاني تصور، چي خپله هم تقريبا د يوه مذهب په توګه عمل کوي. (۱)
 
د علمانيت اساسي عناصر او فکري تګلاره
 
استاذ انعام احمد قدوح ويلي دي: د علمانيت اساسي عناصر او فکري تګلاره په دې څو نقطو کي محصورېږي:
 
دنيا يا دنيوي ژوند.
بې ديني د دين په مقابل کي.
د دين څخه د اخلاقو جلاوالی او همدا ډول د دين څخه د علم جلاوالی.
دولت پر داسي سياسي مؤسسو باندي قائمول، چي اساس ئې غير ديني وي. (۲)
 
له پورته تعريفونو او مطالبو څخه دوې نتيجي لاس ته راځي :
 
لومړی: علمانيت يا سيکولريزم د فکري مذاهبو او نظرياتو څخه يو داسي لار ده، چي دين پر دنيا باندي له تاثيراتو څخه ګوښه ساتي، يا داسي لار ده چي د دنيوي رهبرۍ په ټولو اړخونو لکه: سياست، اقصاد، اجتماعيت، اخلافيت، قانونيت او نورو برخو کي عملي کړل کېږي، په داسي حال کي چي د ديني اوامرو او نواهيو څخه ليري وي.
 
دوهم: علمانيت د علم سره هيڅ اړيکه نه لري، لکه څنګه چي بعضي کسان ددې کوښښ کوي ترڅو پر خلګو باندي ئې پوشيده او پټ کړي، دوی وايي: چي د علمانيت څخه مراد او مقصد د تجربوي او ساينسي علومو زده ګول، عملي کول او ورته هڅونه ده، حال دا چي له پورته څرګندونو او تعريفاتو څخه په واضحه توګه د دوی دخبرو حقيقت او درواغ د دوی په ژبه څرګندېږي او خلکو ته ددې کلمې د غلطي ترجمې او معرفۍ څخه راپېداسوې پوشيدګي او غموض برملا کېږي.
 
د علمانيت پېژندنه
علمانیت یا سیکولرزم Secularism
اسلام او ډیموکراسي
 
-----------------------------
(۱): علوي، پروفيسور ډاکټر خالد، اسلام اور سيکولريزم، اسلامک ريسرچ اکيډمي- ۱۴۲۷هــ -۲۰۰۷ 
(۲): کويتي، عيد بطاح الدويهيس، ، عجز العقل العلماني، المکتبة الشامله، درېيم اصدار
تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته