د (ماشوم روزنه) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د ماشومانو د خوب اندازه
د کتنپلاوي لخوا
د ماشومانو منظم او پوره خوب د هغه د دماغ او وجود په جوړښت کي ډیر اساسي رول لري، کوم ماشومان چي منظم او پوره خوب نه کوي، د لاندي سختو امراضو او مشکلاتو سره مخ کیږي:
۱: پر پیچلو موضوعاتو باندي تمرکز نه سي کولای.
۲: د خفګان، ناجوړۍ او چاغښت سره مخ کیږي.
۳: د مغزو او د احساساتو او د سلوک د زیانمن کېدو سره مخ کیږي.
۴: د ماشوم پر زده کړه، توجه، پلان جوړولو او تمرکز بد اغېز کوي.
۵: دا ډول ماشومان به نسبت نورو ته په درسو کي شاته پاته وي.
۶: د ژوند په راتلونکو وختونو کي به د پرېشانیو سره مخ وي.
۷: لږ یا نیمګړی خوب د ماشوم عمومي روغتیا زیانمنوي.
(میډیکل ایکسپریس، ساینس ډېلي، ان ایچ ایس پاڼي)
د ماشومانو د خوب اندازه
ژباړه: مقصود جرئت / تعلیم الاسلام ویب پاڼه
په ماشومانو کي د خوب کولو اندازه د هغوی په فردي او ځینو نورو عواملو لکه عمر پوري اړه لري، ځینې عمومي لارښووني په لاندي ډول دي:
د یوې اونۍ څخه تر څلورو اونیو پوري ماشومان: د ۱۵ څخه تر ۱۶ ساعته خوب ته ضرورت لري.
نوي زیږیدلی ماشومانو عموماً په ۲۴ ساعته کي د ۱۵ څخه تر ۱۸ ساعته پوري خوب کوي، خو دغه دوره یې د ۲ څخه تر ۴ ساعته پوري وي، مګر هغه ماشومان چي د وخت څخه مخکي زیږیدلي وي د خوب مُده یې تر ذکر سوي مُدې یا زیاته او یا هم کمه وي.
دا چي دغه ډول ماشومان له بیولوژیکي لحاظه کوم ځانګړی وخت نلري، نو په همدې خاطر د دوی خوب او راویښدل په ورځ او شپه پوري اړه نلري، په حقیقت کي دوی د خوب او راویښېدلو لپاره کوم مشخص وخت او ترتیب نلري.
د یوه څخه تر ۴ میاشتو عمر لرونکی ماشومان: د ۱۴ څخه تر ۱۵ ساعته خوب
د ۶ اونیو په بشپړېدو سره ستاسي ماشوم یو څه ځان عیاروي او تاسي شاید دوی په ډیر منظم خوب باندي ووینی، د دوی د خوب مُده د ۴ څخه تر ۶ ساعتونو پوري غځیږي او د دوی خوب په شپه او ورځ پوري تړل کیږي.
د ۴ څخه تر ۱۲ میاشتو عمر لرونکی ماشومان: د ۱۴ څخه تر ۱۵ ساعته خوب ته ضرورت لري
لکه څنګه چي پدې مُده کي تر ۱۵ ساعته پوري خوب غوره دی، خو زیات ماشومان چي تر ۱۱ میاستو پوري رسیږي د خوب مُده یې فقط ۱۲ ساعته وي، د صحي نګاه څخه د ښه خوب عادت انتقالول پدې مُده کي د اولیه اهدافو څخه دي، ستاسي ماشوم اوس ډیر ټولنیز سوی دی او د خوب بڼه یې د ځوانانو په شکل ده.
ماشومان په شپږ میاشتني عمر کي عموماً د خوب لپاره درې یا دوه وختونه لري، پدې وخت کي دوی په جسماني لحاظ د شپې له طرفه خوب ته اماده وي،
پدې مُده کي د ماشومانو د خوب وختونه په لاندي ډول وي:
۱ـ د څاښت خوب چي عموماً د ورځي د ۹ بجو څخه شروع کیږي او تقریباً تر یوه ساعت پوري دوام کوي.
۲- غرمنی خوب چي عموماً د غرمې څخه بیا تر ۲ بجو پوري پیل کیږي او دا مُده د یوه څخه تر دوه ساعته پوري وي.
۳- ماپښینی خوب چي کیدای سي د ۳ څخه د ۵ بجو په شاوخوا کي راسي او د خوب مُده یې مختلفه وي ځیني لنډ خو ځیني بیا ډیر وخت وي.
د ۱ څخه تر ۳ کلنو عمر لرونکی ماشومان: د ۱۲ څخه تر ۱۴ پوري خوب
کله چي ستاسي ماشوم د یوه کلنۍ څخه تر یو نیم یا دوه کلنۍ پوري رسیږي د دوی د سهارني او ماښامني خوب عادت له منځه ځي او صرف یو ځل بیدیږي. که څه هم نوی پر پښو ولاړ سوی ماشومان د ورځي ۱۴ ساعته خوب ته اړتیا لري خو دوی صرف ۱۰ ساعته بیدیږي.
زیاتره د ۲۱ میاشتو څخه تر ۳۶ میاشتو عمر لرونکي ماشومان بیا هم د ورځي یوه سترګه خوب ته ضرورت لري چي شاید یو دوه او یا بیخي نیم ساعت وي، د دوی د بیدېدو وخت د شپې د ۷ بجو څخه تر ۹ بجو پوري وي او د سهار را کښېنستو وخت یې د ۶ څخه تر ۸ بجو پوري وي.
د ۳ څخه تر ۶ کلنو عمر لرونکی ماشومان: د ۱۰ څخه تر ۱۲ ساعته پوري
ماشومانو پدې مُده کي لکه مخکي د شپې د ۷ څخه تر ۹ بجو پوري د خوب بستري ته ځي او د سهار د ۶ بجو څخه تر ۸ بجو شاوخوا راویښیږي. په ۳ کلني عمر کي زیاتره ماشومان بیا هم د ورځي یوه سترګه خوب کوي خو په ۵ کلنۍ کي بیا دا عادت ورسره نه وي.
د ۷ څخه تر ۱۲ کلنو عمر لرونکی ماشومان: د ۱۰ څخه تر ۱۱ ساعته پوري خوب
پدې عمر کي د ټولنیزو فعالیتونو لکه، مدرسې، مکتب او کورني کاروني باندي د مصروفیت له وجهي د ماشوم د خوب وخت کرار کرار ناوخته کیږي، په ۱۲ کلنۍ کي عموماً ماشوم د شپې ۷:۳۰ بجې، ۹ بجې حتی تر لسو بجو پوري ناوخته د خوب بسترې ته ځي او د خوب مُده یې د ۹ څخه تر ۱۲ ساعتونو پوري رسیږي.
د ۱۲ څخه تر ۱۸ عمر لرونکی ماشومان: د ۸ څخه تر ۹ ساعته پوري خوب
پدې مُده کي بیا هم لکه د مخکي په څیر خوب د صحت د پاره یو حیاتي شی دی، پدې مُده کي شاید ځیني ماشومان تر پخوا زیات خوب وکړي، په هر صورت پدې وخت کي د ټولنیزو فشارونو له وجهي په صحیح شکل خپل خوب نسي پوره کولای.
د ویب ایم ډي پاڼي څخه
ورته ليکنې:
تبصره
