لیکوال : مولانا محمد عبدالقوي صاحب
ژباړن: علي الله متوکل/ تعلیم الاسلام ویب پاڼه

بد امنیتي او ویني تویول د اسلام له نظره
(درېیمه برخه) 

د اسلامي تعلمیاتو په رڼا کي وژنه او ویني تویونه

اسلام اول د ترغیب او ترتیب په مرسته د وژني او ویني تویولو د منځه وړلو کوښښ وکړ او د خلکو په زړونو کي ئې د ناحقه وژني بدي ور واچول، بیا ئې هغه مفاسد روښانه کړل، چي ناحقه وژنه ځني رامنځته کيږي او ددې ترڅنګ ئې د امن او امان سره ددې تړاو ورته بیان کړ، ترڅو انسانان ځان له ګناه څخه وساتي. د قتل د حرمت په هکله الله رب العزت فرمایي: 

وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ  سورة الاسراء ۳۳

ژباړه: او هغه نفس چي الله هغه حرام ګرځولى دئ، مه وژنئ، مګر په حق سره.

نو الله تعالی د مقتول وارث له داسي کار څخه را وګرځوی. ځکه، که دې کي اعتدال و نه سي، نو د قصاص منشاء فوت کيږي. د مقتول وارث د غم او غوصې په حالت کي عموماً له اعتدال څخه تېريږي او د قاتل ترڅنګ د نورو د منځه وړو کوښښ هم کوي. کله کله د خپل بدل اخیستو لپاره قاتل او ورسره نور خلک هم وژني، نو دده مخه نیول ضروري وګڼل سول: 

وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ كَانَ مَنصُورًا 

ژباړ: او هرڅوک چي د مظلومیت په بدل کي مړ سي، نو موږ د هغه وارث (متولی) ته واک ورکړی دئ (چي قصاص واخلي)، نو هغه وارث (متولی) دي په وژلو (قصاص) کي د شرعي حد څخه تجاوز نه کوي. (ځکه چي) نوموړي ته (د شریعت له طرفه) نصرت ورکول سوی دئ. سورة الاسراء ۳۳

حضرت مولانا تهانوي رحمة الله علیه فرمایي: د هغه شخص وژل چي اسلامي شریعت حرام کړی وي هغه مه وژنئ، مګر که د یوه شخص وژل شرعي سبب ولري او په حدودالله کي داخل وي، نو بیا جواز نه لري. که یو څوک په ظلم سره ووژل سي، نو الله جل شانه د هغه د مقتول و وارثانو ته د قصاص اخیستلو حکم کوي، خو په دې شرط چي قصاص اخیستونکی به د قصاص د شرعي حد څخه تجاوز نه کوي. ځکه چي قصاص اخیستونکی معلوم حق لري او تر خپل حق زیاتوب نه سي کولای، ترڅو دی د مظلومیت څخه خارج نه سي او که زیاتوب وکړي، نو بیا مقابل طرف (قاتل) ته د قصاص د زیاتوب حق نسته، چي وا ئې خلي.

نوربیا... 

مأخذ: د "بې امنیتي او وژني"  کتاب څخه

www.taleemulislam.net