د رهن تاوان
د رهن اوم حکم د رهن تاوان اخيستل دي ، که د رَاهِن او مُرْتَهِن څخه پرته بل نفر پر رهن تېرى وکړي .
مثلا : غلا يې کړي يا د ماتيدو شى وي مات يې کړي نو د دې نفر څخه د تاوان اخيستلو د پاره دعوه او ځغاستي تاختي د مُرْتَهِن وظيفه ده.
د رهن تاوان چي واخيستل سي هغه بيا د رهن په عوض کي ايښودل کيږي او څه مهال چي د مُرْتَهِن پور ادا سي نو بيا رَاهِن ته حواله کيږي .
د رهن خرڅول
د رهن اتم حکم د رهن خرڅول دي ، رَاهِن که د مُرْتَهِن بې اجازې رهن خرڅ کړي سودا يې د مُرْتَهِن پر اجازه موقوفه کيږي ، که مُرْتَهِن اجازه ورکړه بيا يې سودا نافذيږي .
دغه ډول که رَاهِن د مُرْتَهِن ټوله پور ادا کړي هلته يې هم سودا نافذ کيږي .
د رهن د پاره وکيل ټاکل
د رهن نهم حکم د رهن د پاره وكَيْل ټاکل دي ، که رَاهِن د رهن د خرڅولو د پاره مُرْتَهِن يا بل نفر وكَيْل وټاکى او هغه ته دنده ورکړي چي څه مهال چي د پور د ادا کولو نېټه راورسيږي رهن خرڅ کړي ، د مُرْتَهِن پور په ادا کړي دا وکالت جايز دى، البته رَاهِن هر وخت کولاى سي چي دا وكَيْل د وکالت څخه معزول او ګوښه کړي ، ليکن که د رهن په تړون کي د هغه د وکالت شرط ټاکل سوى وي يعني مُرْتَهِن پدې شرط معامله ورسره کړې وي چي د مدې په رسېدلو که د ده پور ور نه کړل سي نو دى يا يو بل ټاکلى نفر به رهن خرڅوي او د هغه په قيمت به د مُرْتَهِن پور ادا کوي ، دلته بيا رَاهِن دا وكَيْل د وکالت څخه نسي ګوښه کولاى.
دغه ډول د رَاهِن د مړيني لکبله هم همدا وكَيْل د وکالت څخه نه ګوښه کيږي بلکي د مخکني وکالت پر اساس رهن خرڅولاى سي څو د
مُرْتَهِن پور په ادا کړي .
د رَاهِن مړينه
د رهن لسم حکم د رَاهِن مړ کېدل دي ، که رَاهِن مړ سي د هغه وصي به رهن خرڅوي د هغه په قيمت به د مُرْتَهِن پور ادا کوي .
که رَاهِن وصي نه درلودى بيا به قاضي د هغه د پاره وصي ټاکي ، هغه ټاکل سوى وصي به رهن خرڅوي د مُرْتَهِن پور به په ادا کوي .
---------------------------
مأخذ: فقه المبتدي دريم ټوک - معاملات
مخکنۍ ليکنه: