ترتیب کوونکی: اکرام الله درانی / تعلیم الاسلام ویب پاڼه
ویټامینB6 يا پريدوکسين (pyridoxine ):
ویټامین B6 د درې مرکباتو څخه جوړه شوي دي چې عبارت دي له:
۱ .pyridoxamin
۲.pyridoxine
۳: Phrodoxal
يا ددې درې واړو مجموعې ته ويل کېږي.
ویټامین B6 په اوبو کې منحل او د حرارت په مقابل کې مقاوم يا (Heat Stable) او بې رنگه کرستلونه لري پريدوکسين شنه نباتات او زياتې بکترياوي ترکېبوي او د امينو اسيدونو په مقابل کې ستر رول لري.
بايد يادونه وکړو چې و يټامين B6 د کاربن هايدروجن او اکسجن څخه جوړشوي دي د رڼا په مقابل کې مقاومت نه لري او خرابيږي په اوبو او الکول کې حل کېږي.
و يټامين B6 د امينو اسيدونو او شحمياتو( غوړيو ) د ميتابوليزم لپاره ضروري څيز دی. ويټامين B6 د ښځو د حمل په موده کې د زړه بدوالي او استفراق د مخنیوي په خاطر مفيد دي .
ويټامين B6 د ترپتوفان څخه د نياسين په ترکېب کې د کوانزايم په حيث کار کوي .
د ويټامينB6 (Pyridoxine) الديهايدي شکل يې Pyridoxal او امينو شکل يې Pyridox amine په نوم ياديږي فارمول يې په لاندې ډول دی:
C8 F12 O8 N8
(Vitamine B6)
د ويټامينB6 منابع:
لکه څرنگه چې ويټامين B6 په کلمو کې د بکتريا په واسط جوړيږي په کمه اندازه اړتيا ورته موجوده ده خو ځيني خواړه غني منابع دي چي عبارت دې له:
خميرمايه ، ځيکر ، ډوډي ، حبوبات، شيدې، کب ، رومی ، زيړ جوار ، پالک ، خوسکې غوښه ، څارويو زړه ، گازري او سابه.
دا د ويټامين B6 ښې منابع دي.
د ويټامين B6 کمښت ستونزې :
څرنگه چې ويټامين B6 تقريبا په ٤٩ انزايمي تعاملاتو کې د کو انزايم په شکل ګډون کوي ددې ويټامين د فقدان له کبله د ترپتوفان استقلاب د ستونزو سره مخامخ کېږي په نتيجه کې kynurenine ،Hydroxy ،xan Thurenic په تشو ميتازو کې اطراح کېږي په نتيجه کې ويټامين B6 په نيستمنو غذاگانو باندي تغذيه کوي د ويټامين B کمپلکس د کورني اختلافات او په Hypo chromic ،Macrocytic انيما باندې اخته کېږي برسيره پردي د بدن د عضلاتو ضعيف والي ، جلدي امراض او نور عصبي اختلالات (گډوډي ) پيداکوي .
بدن ته د ويټامين B6 د ورځني اړتيا وړ اندازه دوه ملي گرامه (mg٢) تثبيت شويده.
د ويټامين B6 د کمبود اثرات:
ويټامين B6 د کمبود اثرات په نارينوو کې له ډېر اوږد محلي کمبود څخه ظاهريږي او عموما د ويټامين B6 د کمبود اثرات په حامله ښځو کې او تي رودونکو نوو تولد شوو ماشومانو کې لېدل کېږي .
د ويني د سروکروياتو توليد (Erythro poiesis) پوستکي او عصبي سيستم ډېر بد متاثره کېږي . ناروغ ته Hypochromicاو Microcytic وينې کموالي پيداکېږي . د لمفوسايتونو کموالي موجود وي په مخ يې جلدي افات ظاهريږي او ناروغ د پوزې او شونډو څخه د Sebum زيات افراز لري ،د ژبې التهاب موجود وي ، نوي زيږيدلې ماشومان د هاضمي سسيستم مشکلات او اختلاجات لري ، اختلاجات ممکن د ګلوتاميک اسيد څخه د ګاماامينوپيوتريک اسيد چې يو انحطاطي (غورځيدلې ) نيورو ترانسميټر نه تولېدېدل دي ، همدارنګه ويټامين B6 کمبود د يو تعداد نورو ترانسميټرونو کمبود لکه نورادرينالين (Noradrenaline) او سيروتونين(Serotonin) هم منځته راوړي . د محيطي اعصابو افت په متناظر ډول د حرکې او حسي اعصابو بي نظمي خصوصا په صفيلي نهايتو کې لېدل کېږي.
هغه فکتورونه چې د ويټامين B6 ضرورت زياتوي:
١ – د پروتينو په زيات مقدار اخستل ځکه د پروټنو او امينو اسيدو په ميتابوليزم کې vit.B6 د کوانزايم په حيث عمده رول لري .
٢ – ځيني تي رودنکې ماشومان (Infants)
3 - هفه ښځي چې د خولي له لاري د حمل ضد دوا خوري.
٤ – دواگانې يا Drugs
څرنگه چې INH چې د TB ضد دوا او دغه دوا د pyridoxalkinase انزايم په نښې کوي په نتيجه کې pyridoxal phosphate نه جوړيږي .نو ځکه هغه ناروغان چې د TB ضد دوا خوري د ويټامين B6 زيات مقدار ته ضرورت لري اما دا تاثير په ټولو ناروغانو کې نه ليدل کېږي ځيني نوري دواګاني لکه Pencillinamine ،Cycloserine اوHydralazine هم د ويټامين B6 ضد تاثير لري. کله چې دغه دواگاني استعماليږي بايد ناروغان ته د ويټامين B6 لوړ دوز ورکړل شي.